Η “Δόξα” του Νικολάου Γύζη ανήκει πλέον στον ελληνικό λαό… Δωρεά “εθνικού συμβολισμού”

Ως υψηλού εθνικού συμβολισμού χαρακτηρίστηκε η δωρεά του πίνακα του Νικόλαου Γύζη «Δόξα» από τον μέχρι σήμερα κάτοχό του, Δημήτρη Γκέρτσο, στην Προεδρία της Δημοκρατίας.

Ο Δημήτρης Γκέρτσος αποχωρίστηκε ένα πολύτιμο οικογενειακό κειμήλιο με τη σκέψη, όπως ο ίδιος χαρακτηριστικά ανέφερε, ότι ένας πίνακας με τόσο «μεγάλη εθνική διάσταση και αναγνώριση, δεν μπορούσε να του ανήκει»… Όπως είπε, “απλά είχα μια σκέψη η οποία μου ήρθε σχεδόν σαν καθήκον. Να μην περπατά η “Δόξα” μονάχη σε ένα σπίτι, αλλά ανάμεσα στους Έλληνες”.

Η “Δόξα” είναι μια από τις πλέον αναγνωρίσιμες παραστάσεις που συνδέονται με την εικονογραφία του Αγώνα της Ανεξαρτησίας και έχει ταυτιστεί με την εικόνα της Ελλάδας. Μιας Ελλάδας ηρωϊκής που αγωνίζεται και δεν πτοείται στη δυσκολία, αναγεννάται και πορεύεται στην Ιστορία ελεύθερη και περήφανη.

Ο Νικόλαος Γύζης, ένας από τους πιο σημαντικούς Έλληνες ζωγράφους του 19ου αιώνα, ζωγράφισε την “Δόξα” λίγο πριν από την εκπνοή του 19ου αιώνα, συλλαμβάνοντάς την ως ενσάρκωση της Δόξας του Διονυσίου Σολωμού και εμπνεόμενος από το επίγραμμα «Η καταστροφή των Ψαρών» (1825) του εθνικού μας ποιητή.
Η ελαιογραφία, ιδεαλιστική δημιουργία της ύστερης περιόδου του ζωγράφου, είναι ένας από τους δύο ζωγραφικούς πίνακες με το ίδιο θέμα και τον ίδιο τίτλο, ο μόνος, ωστόσο, ο οποίος ήταν προσιτός, αφού ο έτερος, που ανήκε στη Συλλογή των Ανακτόρων, είναι αφανής εδώ και χρόνια.

Αγορασμένος πριν από εκατό περίπου χρόνια από τον παππού του κ. Γκέρτσου, Βαγγέλη Παπαστράτο με προτροπή της συζύγου του Καίτης Δαμβέργη, μιας από τις πρώτες γυναίκες που φοίτησαν στη Σχολή Καλών Τεχνών, κληροδοτήθηκε στη μοναχοκόρη τους Χάρι και στον σύζυγό της Θανάση Γκέρτσο και έμεινε στην οικογένεια επί δεκαετίες.