Συγκλονίζει με τις τοιχογραφίες του… Ένας ναός – μνημείο της UNESCO. Φωτογραφίες

Βλέπετε τον Άη Δημήτρη των Παλατιτσίων, στις Αιγές. Όσοι επισκέπτονται το ναό εντυπωσιάζονται…

Είναι χτισμένος τον 16ο αιώνα και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του διαχρονικού αρχαιολογικού χώρου των Αιγών και μνημείο UNESCO. Τη σημασία του μνημείου είχε συλλάβει πρώτος ο αείμνηστος Μανόλης Ανδρόνικος, το 1940, όταν φοιτητής τότε αρχαιολογίας, έκανε την παρθενική του εμφάνιση στην έρευνα, με ένα μικρό άρθρο για μία από τις πολλές επιγραφές του μνημείου.

Ο ναός παρέμεινε κλειστός και σε κακή κατάσταση για δεκαετίες. Ωστόσο, αφού εκπονήθηκαν και εγκρίθηκαν οι σχετικές μελέτες, εντάχθηκε στο πρόγραμμα δράσης της ΕΦΑ Ημαθίας και από το 2017 μέχρι και το 2019, με χρηματοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού, στερεώθηκε, συντηρήθηκε και αποκαταστάθηκε πλήρως.

Χτισμένος τον 16ο αιώνα με αρχιτεκτονικά μέλη που προέρχονται από το Ανάκτορο του Φιλίππου B’, στην ανατολική εσχατιά της νεκρόπολης των Αιγών, στον τόπο ενός βυζαντινού κοιμητηρίου, ο Άη Δημήτρης των Παλατιτσίων/Αιγών είναι μια απροσδόκητα μεγαλοπρεπής τρίκλιτη βασιλική, με έναν εξαιρετικά βαθύ νάρθηκα.

Δύο κιονοστοιχίες μοιράζουν τον κυρίως ναό, αλλά και τον νάρθηκα σε τρία κλίτη, μεγαλοπρέπεια ασυνήθιστη που μαζί με την πολύ φροντισμένη κατασκευή και τις πλούσιες τοιχογραφίες, που κυριολεκτικά κατακλύζουν όλες τις επιφάνειες, μαρτυρούν την οικονομική ευμάρεια, αλλά και την καλλιτεχνική ακμή της περιοχής στα χρόνια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Οι συγκλονιστικές τοιχογραφίες του ναού φιλοτεχνήθηκαν από το χέρι δύο ζωγράφων: Ο Νικόλαος Ζωγράφος από το Λινοτόπι εξιστόρησε στον κυρίως ναό, το έτος 1570, τον βίο του Χριστού και του Αγίου Δημητρίου, αγίους, προφήτες και μάρτυρες, την Κοίμηση της Θεοτόκου, την Πλατυτέρα των Ουρανών.  Ο χρωστήρας του δεύτερου ζωγράφου παρέδωσε στον μεγάλο νάρθηκα μία ανεπανάληπτη Δευτέρα Παρουσία, όπου ανάμεσα στους βασιλείς της Αποκάλυψης, στο σχήμα βυζαντινού αυτοκράτορα, επιφαίνεται ο Αλέξανδρος!

Τα γράμματα της επιγραφής δίπλα από το κεφάλι του δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία. Νικητής και τροπαιούχος, ήρωας του πιο διάσημου μυθιστορήματος, ο Μεγαλέξανδρος, ώριμος άντρας πια, όπως τον είδαν οι Πέρσες, οι Άραβες και οι Βυζαντινοί, επιστρέφει επιτέλους στον τόπο όπου νεαρό παλληκάρι ξεκίνησε το ταξίδι, τον πρώτο μήνα της Άνοιξης, δύο χιλιάδες πενήντα τρία χρόνια, πριν.