Το καταφύγιο 200 φαλαινών της Μεσογείου βρίσκεται στις ελληνικές θάλασσες… Αυτή τη διαδρομή επιλέγουν…

Το σπίτι των φυσητήρων της Μεσογείου βρίσκεται στην ελληνική θάλασσα. Η Ελληνική Τάφρος, με τα υποβρύχια φαράγγια της και τους γκρεμούς της, περιλαμβάνει το βαθύτερο σημείο της Μεσογείου (το φρέαρ των Οινουσσών 5.121 μ) και είναι το καταφύγιο 200 περίπου φυσητήρων. Η Ελληνική Τάφρος εκτείνεται από τη βόρεια Κεφαλονιά μέχρι τη νότια Ρόδο και είναι η περιοχή όπου η ευρασιατική συναντά την αφρικανική τεκτονική πλάκα.

Τα μεγάλα βάθη της είναι ιδανικά για τις βουτιές του ζώου, που μπορεί να διαρκέσουν μέχρι και 90 λεπτά, για να βρουν τροφή. Η Τάφρος είναι ταυτόχρονα το μοναδικό μέρος της Μεσογείου, όπου οι θηλυκές γεννούν και μεγαλώνουν τα μικρά τους αλλά και όπου κοινωνικές ομάδες και μοναχικοί αρσενικοί συνυπάρχουν όλο τον χρόνο. Κάπου στα ανοιχτά του Ιονίου, μερικές μαμάδες φυσητήρες  «προσέχουν» τα παιδιά των άλλων θηλυκών της ομάδας, όσο αυτές έχουν καταδυθεί στα σκοτεινά υποβρύχια φαράγγια προς αναζήτηση βαθυπελαγικών καλαμαριών. Κατά τη διάρκεια της κατάδυσης, για να εντοπίσουν τη λεία τους, τα ζώα χρησιμοποιούν ένα πολύπλοκο ηχοεντοπιστικό σύστημα – σαν σόναρ – το οποίο εκπέμπει ήχο και λαμβάνει εικόνα.

Οι γίγαντες των θαλασσών, που ξεπερνούν τα 16 μέτρα σε μήκος και τους 40 τόνους σε βάρος, προτιμούν τη διαδρομή Ικαρία, Σάμος, Χίος. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος», τα νερά μεταξύ της Ικαρίας, της Χίου και της Σάμου που έχουν βάθος άνω των 1.100 μέτρων είναι μια πολύ σημαντική μεταναστευτική διαδρομή για μεγάλα θαλάσσια θηλαστικά στη Β.Α Μεσόγειο.

Το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό τους είναι η απίστευτη ικανότητά τους να καταδύονται σε βάθη που ξεπερνούν τα 2.000 μέτρα και να παραμένει στον βυθό για περισσότερη από μία ώρα. Αναδύονται στην επιφάνεια και παραμένουν εκεί για περίπου 10 λεπτά, για να πάρουν μια… ανάσα πριν από την επόμενη κατάδυση.

Οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να καταγράψουν περισσότερες από 33.800 διαφορετικές φράσεις που χρησιμοποιούν οι φυσητήρες για να επικοινωνούν μεταξύ τους. Μάλιστα, τα πανέξυπνα αυτά πλάσματα έχουν αναπτύξει και διαλέκτους, ανάλογα με την περιοχή όπου ζουν, «όπως εμείς έχουμε τα ελληνικά, τα αγγλικά και τα γαλλικά».

Οι φυσητήρες τρέφονται με καλαμάρια και ψάρια που ζουν σε πολύ βαθιά νερά. Το γεγονός αυτό τους προφυλάσσει από τον κίνδυνο της υπεραλίευσης των ελληνικών θαλασσών, καθώς οι βαθύβιοι οργανισμοί δεν είναι εκμεταλλεύσιμοι εμπορικά από τους ανθρώπους. Ωστόσο, οι φυσητήρες κινδυνεύουν από τις συγκρούσεις με πλοία και κυρίως από τη θαλάσσια ρύπανση.

Οι φυσητήρες απειλούνται με εξαφάνιση παρότι προστατεύονται από τη διεθνή, την ευρωπαϊκή αλλά και την ελληνική νομοθεσία. Δυστυχώς, στη χώρα μας η νομοθεσία «παραμένει στα χαρτιά», ενώ δεν υπάρχει ένα συνεκτικό δίκτυο θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών που να εξασφαλίζει την βιωσιμότητα του πληθυσμού τους στο σύνολό του. Έτσι, καταθέτουμε προτάσεις προς τα αρμόδια υπουργεία με στόχο την εφαρμογή μέτρων και τη ρύθμιση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων σε περιοχές που είναι πολύ σημαντικές για το μοναδικό αυτό πλάσμα.