Για πρώτη φορά γίνεται γνωστή η σκοτεινή και μαρτυρική ιστορία στα υπόγεια της εμβληματικής Σχολής…

Η ιστορία πολλές φορές πονάει… Και οι άνθρωποι θέλουν να την ξεχνούν…

Στα Ιωάννινα αποφάσισαν να βγάλουν στο φως το δύσκολο και τραυματικό παρελθόν των σκοτεινών υπογείων της εμβληματικής Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων, μέσα από την έκθεση «Στα υπόγεια της Ζωσιμαίας Σχολής. Ένας άγνωστος χώρος κράτησης στα κατοχικά Γιάννενα».

Ο υπόγειος χώρος του ιστορικού Σχολείου της Ηπείρου, είναι ανήλιος, σκοτεινός και υγρός. Ένας μακρύς διάδρομος με πολλές πόρτες δεξιά και αριστερά, «δείχνει» την κατοχική φυλακή.

Το κτήριο της Ζωσιμαίας, βομβαρδίστηκε κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Υπέστη σοβαρές ζημιές και σταμάτησε η εκπαιδευτική λειτουργία του. Τα μαθήματα γίνονταν συγκυριακά, σε άλλα γειτονικά κτήρια.

Το κτήριο επιτάχθηκε από τους Γερμανούς. Μετά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις και την θηριωδία στα μαρτυρικά χωριά της Ηπείρου από την Μεραρχία ορεινών καταδρομών “Εντελβάις”, όσοι αιχμαλωτίστηκαν, μεταφέρθηκαν στα υπόγεια της Ζωσιμαίας.

Πέραν των αιχμαλώτων από τα καμένα χωριά, υπήρχαν στα υπόγεια κρατούμενοι για πολιτική δράση. Επίσης, εδώ κρατήθηκαν τα μέλη του Συμβουλίου της εβραϊκής Κοινότητας Ιωαννίνων, καθώς και ο αξιωματικός του ελληνοϊταλικού πολέμου Ερρίκος Λεβή.

Όλοι αφέθηκαν ελεύθεροι, λίγες ημέρες, πριν οδηγηθούν στο Άουσβιτς» αναφέρει και συνεχίζει: «Από εδώ, ξεκινούσε το ταξίδι της ομηρίας τους. Πολλοί μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη. Από εκεί κάποιοι ακολούθησαν πορείες καταναγκαστικής εργασίας, οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, τουφεκίστηκαν στην λογική των αντιποίνων της Εντελβάις.

Ήταν ένας χώρος, δεξαμενή ανθρώπων, από όπου αντλούσαν τον αριθμό ζωών που τους ήταν απαραίτητος προκειμένου να προχωρούν σε αντίποινα, σε σχέση με αντάρτικες δράσεις που σημειώνονταν σε διάφορες περιοχές».

Η Ζωσιμαία Σχολή είναι ένα από τα πιο σημαντικά ελληνικά εκπαιδευτικά ιδρύματα. Ιδρύθηκε το 1828 στα Ιωάννινα με προσωπική δαπάνη των αδερφών Ζωσιμά και εξακολουθεί να λειτουργεί μέχρι σήμερα ως λύκειο.