Ένα διάσημο έργο για τον τάφο της δεκαοχτάχρονης Σοφίας…

Η “Κοιμωμένη” είναι το πιο γνωστό έργο του Χαλεπά, στο ευρύ κοινό. Η πρωτότυπη σύνθεση σε μάρμαρο έγινε για τον τάφο της δεκαοχτάχρονης Σοφίας Αφεντάκη, κόρη ενός πολύ πλούσιου αστού της εποχής, μετά από παραγγελία της ίδιας της μητέρας της στον Γιαννούλη Χαλεπά. Βρίσκεται στο Α΄ Νεκροταφείο της Αθήνας.

Η Σοφία ήταν ένα νεαρό κορίτσι που ζούσε στην Αθήνα και που έχασε τη ζωή της στην τρυφερή ηλικία των 18 χρονών, “χτυπημένη” από τη φυματίωση. Ή από αυτοχειρία, όπως λέει ο θρύλος, λόγω ενός παράφορου έρωτα.

Για την απόδοση της νεκρής ο Χαλεπάς βασίστηκε στον τύπο της ξαπλωμένης ή ανακεκλιμένης μορφής πάνω σε σαρκοφάγο ή κλίνη. Το μοτίβο αυτό ξεκίνησε από την Ετρουρία και χρησιμοποιήθηκε ιδιαίτερα στην ευρωπαϊκή γλυπτική. Ο Χαλεπάς όμως αποφεύγει την απόλυτη ακαμψία με το λυγισμένο πόδι και την ελαφρά στροφή του κεφαλιού.

Το πρόσωπο της νεκρής κοπέλας έχει μια έκφραση ηρεμίας. Με τα μάτια κλειστά και τα χείλη μισάνοιχτα, μοιάζει παραδομένη σε ένα γαλήνιο ύπνο. Η στάση της αποδίδεται με απόλυτη φυσικότητα, ενώ οι πτυχώσεις των υφασμάτων είναι δουλεμένες με εξαιρετική δεξιοτεχνία.

Το μοναδικό στοιχείο που παραπέμπει στον κόσμο των νεκρών είναι ο σταυρός που κρατάει στο στήθος. Το στοιχείο αυτό συνδέει τη σύνθεση με την ελληνική αρχαιότητα, αλλά και με τις αντιλήψεις των κλασικιστών. Στην αρχαία Ελλάδα ο Ύπνος και ο Θάνατος ήταν δίδυμα αδέλφια. Οι κλασικιστές θεωρούσαν το θάνατο έναν αιώνιο ύπνο χωρίς όνειρα.