Άρωμα λουλουδιών εκεί που σήμερα… μυρίζει εγκατάλειψη. Αναβιώνει μια μακρά αθηναϊκή παράδοση

Τα ιστορικά ανθοπωλεία του Συντάγματος αναγεννιούνται, μετά την, ομόφωνα, θετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων. Έτσι αναβιώνει μια μακρά αθηναϊκή παράδοση και αναδεικνύεται ένας ιστορικός χώρος για την πρωτεύουσα, που ξαναβρίσκει την παλιά του αίγλη.

Μετά από πολυετία μαρασμού, ο χώρος των “ανθοπρατηρίων” ξαναζωντανεύει, χάρη στη συνεργασία της Βουλής, του Υπουργείου Πολιτισμού και της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) Α.Ε. Τα ανθοπωλεία της Βουλής, τα “λουλουδάδικα”, όπως τα γνωρίζουν οι περισσότεροι, αποτελούν ένα ξεχωριστό τοπόσημο της Αθήνας, ένα εμβληματικό σημείο του κέντρου της πρωτεύουσας. Πολλοί τα θυμούνται σε πλήρη άνθηση και λειτουργία. Ωστόσο, όλοι τα βλέπουμε, τα τελευταία χρόνια, να έχουν παρακμάσει.

Το αποτέλεσμα της συνεργασίας είναι η μελέτη «Αναδιαρρύθμισης καταστημάτων Ανθοπωλείων Βουλής», που εκπονήθηκε από την ΕΤΑΔ και εγκρίθηκε από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων. Η μελέτη αναβάθμισης και επαναλειτουργίας των ανθοπωλείων, αποκαθιστά αισθητικά αυτό το προβεβλημένο σημείο της Αθήνας, προσθέτοντας μια, υψηλής αισθητικής, πινελιά στο στιβαρό κτηριακό συγκρότημα της Βουλής των Ελλήνων.

Τα ιστορικά ανθοπωλεία του Συντάγματος αποτελούνται από έντεκα (11) καταστήματα, τα οποία είναι σχεδόν ισομεγέθη υπόσκαφα διαμερίσματα κάτω από τον περίβολο του κτηρίου της Βουλής, που εκτείνονται γραμμικά στην κάθοδο της Λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας με πρόσβαση απευθείας σε αυτή. Κάποια από αυτά έχουν ενωθεί μεταξύ τους, ενώ άλλα είναι αυτόνομα με είσοδο από το δρόμο, όπως ήταν σχεδιασμένα αρχικά. Σήμερα βρίσκονται σε λειτουργία δύο ανθοπωλεία, τα οποία και καταλαμβάνουν τέσσερα διαμερίσματα.

Σύμφωνα με τη μελέτη αναδιαρρύθμισης των καταστημάτων ανθοπωλείων της Βουλής που υλοποίησε η ΕΤΑΔ προτείνεται η λειτουργική αναβάθμιση των υφιστάμενων χρήσεων των καταστημάτων, διατηρώντας τη χρήση των ανθοπωλείων στα δύο άκρα των καταστημάτων και προσθέτοντας νέα χρήση εκθετηρίων – καταστήματος της Βουλής των Ελλήνων και του ΟΔΑΠ, καθώς και βοηθητικών λειτουργιών εξυπηρέτησης στους υπόλοιπους χώρους. Τα εκθετήρια ενοποιούνται με εσωτερικές διανοίξεις των εσωτερικών τοιχίων και διαδρόμων, ενώ η δημιουργία δύο ημιυπαίθριων τμημάτων θα επιτρέπουν την είσοδο – μετάβαση από τον δημόσιο χώρο στα εκθετήρια και στο κατάστημα.

Όπως προβλέπει η αρχιτεκτονική μελέτη, αφαιρούνται οι πρόσθετες εξωτερικές κατασκευές, οι οποίες αλλοιώνουν τον χαρακτήρα του μνημείου και εκσυγχρονίζεται η κύρια όψη επί της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας, κατά μήκος των καταστημάτων. Διατηρούνται δύο ανθοπωλεία, στα δύο άκρα των καταστημάτων και προστίθενται Εκθετήρια της Βουλής και του ΟΔΑΠ και βοηθητικοί χώροι εξυπηρέτησης. Τα καταστήματα που θα λειτουργήσουν ως Εκθετήρια, θα ενοποιηθούν με εσωτερικές διανοίξεις των εσωτερικών τοιχίων και διαδρόμους. Επιπλέον, δημιουργούνται ημιυπαίθριοι χώροι, στους οποίους και θα μπορούν να φιλοξενούνται περιοδικές εκθέσεις.

Η ιστορία των ανθοπωλείων της Βουλής

Με την ολοκλήρωση, το 1932, του μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη στην πρόσοψη του κτηρίου της Βουλής προς την πλατεία Συντάγματος, δημιουργήθηκαν πάγκοι με λουλούδια στο σημερινό κτήριο του Υπουργείου Εξωτερικών, που βρίσκεται ακριβώς απέναντι, στη Βασιλίσσης Σοφίας.

Στη συνέχεια αποφασίστηκε το άνοιγμα μικρών ανθοπωλείων στο πλάι της Βουλής. Σχεδιάστηκαν 11 ανθοπωλεία, «ανθοπρατήρια» -όπως αναφέρονταν επισήμως- τα οποία δημιουργήθηκαν κάτω από τον περίβολο της Βουλής και με πρόσωπο στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας. Για να επιτευχθεί η λειτουργία τους, εκδόθηκε ο νόμος 5300/1932, «Περί εγκαταστάσεως των εκ του έμπροσθεν του τάφου του Αγνώστου Στρατιώτου πεζοδρομίου απομακρυνθέντων ανθοπωλών».

Από την πρώτη στιγμή ο κόσμος αγκάλιασε τα ανθοπωλεία, καθώς πλέον μπορούσε να αγοράσει λουλούδια και να τα καταθέσει στο μνημείο, προς τιμήν της νεολαίας που θυσιάστηκε στους απελευθερωτικούς πολέμους της Ελλάδας. Τα ανθοπωλεία σύντομα έγιναν θεσμός στην αθηναϊκή κοινωνία, σημείο ραντεβού, τοπωνύμιο, ζωντανό μνημείο της Αθήνας. Το κομβικό σημείο των ανθοπωλείων βοήθησε να αντέξουν στο χρόνο.

Η κατάσταση άρχισε να μεταβάλλεται την δεκαετία του`80 με το άνοιγμα νέων ανθοπωλείων να κατακλύζουν τις περιοχές του κέντρου. Τα τελευταία χρόνια μετά την κρίση και τα επεισόδια που κάθε τόσο συμβαίνουν στην περιοχή, σταδιακά οδήγησε τα ανθοπωλεία σε μαρασμό, με αποτέλεσμα, τα περισσότερα να σταματήσουν τη λειτουργία τους.