Αγνοούν γιατί κατασκευάστηκε αυτό το Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Οι θεωρίες  

Η Ροτόντα είναι θολωτό κυκλικό κτίσμα του 4ου αιώνα στη Θεσσαλονίκη, παρόμοιο με το Πάνθεον της Ρώμης.

Η αρχική χρήση του δεν είναι γνωστή αλλά διατυπώθηκαν ως τώρα διάφορες υποθέσεις: ότι υπήρξε ναός του Διός, ή των Καβείρων, ότι κατασκευάστηκε από τον Καίσαρα Γαλέριο ως μαυσωλείο του, ή ως αίθουσα του θρόνου στο ανακτορικό συγκρότημα. Μετατράπηκε σε ναό την παλαιοχριστιανική περίοδο, τον οποίο κάποιοι ερευνητές ταυτίζουν με τον ναό των Ασωμάτων Δυνάμεων που αναφέρουν οι βυζαντινές πηγές. Το 1591 μετετράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος από τον σεϊχη Hortaci Suleiman Efendi. Μετά την Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, το 1912, αφιερώθηκε στον Άγιο Γεώργιο. Συμπεριλαμβάνεται στα Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Κτίστηκε στα χρόνια του αυτοκράτορα Γαλέριου γύρω στο 304, ενώ προοριζόταν ως Μαυσωλείο του Γαλέριου. Ωστόσο, εξαιτίας του θανάτου του Γαλέριου το 311, η Ροτόντα έμεινε κενή χωρίς χρήση. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε με διαφορετική λειτουργία από λαούς της εγγύς Ανατολής. Η διάμετρος του κτηρίου είναι 24,50 μέτρα και το ύψος περίπου 30 μέτρα.

Ροτόντα ονομάστηκε από το κυκλικό της σχήμα, ενώ το όνομα Άγιος Γεώργιος έλαβε από το γειτονικό ομώνυμο εκκλησάκι μετά την Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912. Σήμερα λειτουργεί ως επισκέψιμο μνημείο.

Οι αγιογραφίες είναι από τις αρχές του 5ου αιώνα, διότι οι εικονιζόμενοι άγιοι μαρτύρησαν όλοι μέχρι την εποχή του Διοκλητιανού και του Μαξιμιανού. Οι αγιογραφίες διασώζονται σήμερα μόνο κάτω από τον θόλο, ενώ οι υπόλοιπες καταστράφηκαν όταν ο ναός μεταβλήθηκε από τους Τούρκους σε μωαμεθανικό τέμενος από τον σεΐχη Σουλεϊμάν Χορτατζή Εφέντη το 1590. Τότε έγινε και η προσθήκη του μιναρέ.