Αυτός είναι ο μεγάλος “δολοφόνος”… Σκοτώνει, κάθε χρόνο, 7 εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο

Μια από τις μελλοντικές προκλήσεις που σχετίζεται με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, αφορά την υγεία μας. To Euronews ταξίδεψε στην Νορβηγία και την Ελλάδα για να συναντήσουν επιστήμονες που μελετούν τις συνέπειες της ανόδου της θερμοκρασίας της ατμοσφαιρικής μόλυνσης στην ανθρώπινη παθολογία. Η συνεχής άνοδος της θερμοκρασίας αυξάνει την πιθανότητα πυρκαγιάς και καύσωνα. Οι ειδικοί θεωρούν ότι αυτό το κλιματικό φαινόμενο σε συνδυασμό με την ατμοσφαιρική μόλυνση συνιστούν ένα μεγάλο κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία.

Περίπου το 90% των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο αναπνέουν μολυσμένο αέρα. Η ατμοσφαιρική μόλυνση σκοτώνει ετησίως περίπου 7 εκατομμύρια άτομα παγκόσμια. Επιστήμονες στο Κέντρο Διεθνούς Κλιματικής Έρευνας στο Όσλο στοχεύουν να αναπτύξουν συστήματα μοντελοποίησης για να μπορέσουν να υπάρξουν προληπτικά μέτρα και σχέδια προσαρμογής.

Η Κριστίν Άουναν είναι συντονίστρια του πρότζεκτ, χημικός περιβάλλοντος στο Κέντρο: «Σήμερα, η μόλυνση του αέρα είναι ο μεγαλύτερος δολοφόνος στην Ευρώπη, όσον αφορά τους περιβαλλοντικούς παράγοντες. Είναι γεγονός όμως ότι η παγκόσμια υπερθέρμανση μπορεί να αυξήσει τις ζημιές και τις παθογένειες που σχετίζονται με την ατμοσφαιρική μόλυνση και αυτό μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους. Ο ένας είναι ότι η αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των εκπομπών των ατμοσφαιρικών ρύπων και σε αύξηση των συγκεντρώσεων».

Οι ιατρικές έρευνες έχουν ήδη επιβεβαιώσει την άμεση σύνδεση περιβαλλοντικών συνθηκών και ασθενειών: «Έχουμε προσδιορίσει αρκετούς παράγοντες που συνδέονται με αύξηση των εμφραγμάτων του μυοκαρδίου, όπως είναι η μόλυνση του αέρα με μονοξείδιο του άνθρακα, θειικό οξύ και διοξείδιο του αζώτου. Και είναι και η θερμοκρασία. Πιστεύουμε όμως ότι ο συνδυασμός, για παράδειγμα ανεβασμένου μονοξείδιου του άνθρακα σε και υψηλής θερμοκρασίας μπορεί να κάνει τα πράγματα πολύ χειρότερα» επισημαίνει ο καρδιολόγος Στέφαν Έιτζγουολ από το πανεπιστημιακό νοσοκομείο Όυλεβααλ του Όσλο.

Ο πλανήτης μας είναι ένα βαθμό Κελσίου πιο ζεστός σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα είναι ολοένα και πιο συχνά στο μέλλον, ακόμη και αν μείνουμε στο επίπεδο των δύο βαθμών Κελσίου υπερθέρμανσης, που συμφωνήθηκε από όλα τα κράτη στην Συμφωνία του Παρισιού. Οι περιβαλλοντικοί αυτοί παράγοντες μπορεί να επιδεινώσουν τα προβλήματα υγείας, σύμφωνα με τους ειδικούς στο κλίμα: «Παίρνουμε ως δεδομένο ένα ορισμένο επίπεδο αύξησης στους καύσωνες. Θα μας πλήξουν και δεν θα είναι όπως στο παρελθόν. Κάποιοι λένε ότι θα είναι διαφορετικοί. Έχουμε υπολογίσει ένα συγκεκριμένο επίπεδο αύξησης της θερμοκρασίας. Οι καύσωνες θα είναι πιο συχνοί και πιο έντονοι. Θα έχουμε συνέπειες. Και πρέπει να προετοιμαστούμε γι’ αυτές» εξηγεί η Γιάνα Σίλμαν, διευθύντρια ερευνών στο Κέντρο Διεθνούς Κλιματικής Έρευνας στο Όσλο.

Οι επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία είναι διαφορετικές ανάλογα με την γεωγραφική θέση και τα προβλήματα που έχει η κάθε χώρα. Η ανθρώπινη ικανότητα προσαρμογής στην άνοδο της θερμοκρασίας είναι καθοριστική. Με βάση τα τελευταία σχέδια και μοντέλα για το κλίμα, μια ομάδα Ελλήνων ερευνητών αναπτύσσει στο πλαίσιο του πρότζεκτ προβολές έκθεσης:

«Γνωρίζουμε ότι η θερμοκρασία με την χαμηλότερη θνησιμότητα στις μεσογειακές χώρες είναι γύρω στους 29°C. Στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη είναι περίπου 23°C. Υπάρχει διαφορά και ο πληθυσμός αντιδρά διαφορετικά σε συγκεκριμένες θερμοκρασίες. Επίσης οι επιπτώσεις του κρύου είναι υψηλότερες στις μεσογειακές χώρες, γιατί ο πληθυσμός δεν έχει προσαρμοστεί. Επαναλαμβάνω ότι η προσαρμογή δεν χρειάζεται να έχει να κάνει με τη φυσιολογία. Μπορεί να έχει να κάνει με την συμπεριφορά. Δεν περιμένουμε ψυχρό καιρό. Δεν έχουμε μέσα προστασίας για να αμβλύνουμε τις επιπτώσεις του» επισημαίνει η Κλέα Κατσουγιάννη, καθηγήτρια βιοστατιστικής και επιδημιολογίας στο ΕΚΠΑ.

Ένα ζήτημα που απασχολεί τους επιστήμονες στο Όσλο είναι πώς θα προσαρμοστούν οι άνθρωποι σε μακροχρόνια βάση σε ένα κλίμα ελαφρώς πιο θερμό ή σε δυνατούς καύσωνες. Είναι κάτι πολύ σημαντικό για να σχεδιαστούν οι ανάλογες αστικές και κοινωνικές πολιτικές για τη μείωση των θανάτων και των ασθενειών των ευπαθών ομάδων: «Δεν είναι πιθανό, η ποσοτική σχέση μεταξύ ζέστης και θνησιμότητας, που έχουμε ιστορικά, να συνεχιστεί και στο μέλλον. Τουλάχιστον δεν το ξέρουμε. Ίσως οι κοινωνίες προσαρμοστούν, καθώς υπάρχουν διάφορα μέτρα προσαρμογής όπως κτίσιμο πιο πράσινων πόλεων, αποφυγή του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας, εφαρμογή μέτρων συστημάτων προειδοποίησης. Μπορεί να συμβούν πολλά που μπορούν να μειώσουν την ευπάθεια του ευρωπαϊκού πληθυσμού στο μέλλον» αναφέρει η Κριστίν Άουναν συντονίστρια του πρότζεκτ Exhaustion. Πηγή: Euronews Futuris