Ο “Κλήδονας” είναι ένα έθιμο που επιβιώνει από την αρχαιότητα και τελείται, σαν σήμερα, 24 Ιουνίου, σύμφωνα με το οποίο εμφανίζεται στις άγαμες κοπέλες η ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου.
Ο «Κλήδονας» είναι ένα λαϊκό έθιμο που έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα και τελείται κάθε χρόνο σε πολλές περιοχές της Ελλάδας.
Πρόκειται για μια έκφραση των μαντικών εθίμων, που έχουν συνδεθεί με την γιορτή του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, σαν σήμερα, 24 Ιουνίου. Σύμφωνα με το έθιμο, την παραμονή της γιορτής γίνεται το άναμμα της φωτιάς, το πέρασμα πάνω από αυτήν, καθώς και η μεταφορά από την πηγή του «αμίλητου νερού», όπου οι κοπέλες ρίχνουν μέσα από ένα προσωπικό τους αντικείμενο.
Στη συνέχεια, ο Κλήδονας σφραγίζεται, δηλαδή το δοχείο, και σκεπάζεται με ένα κόκκινο πανί. Μετά τη δύση του ηλίου οι κοπέλες βγάζουν το κλειδωμένο αγγείο, σκεπασμένο και στεφανωμένο στο ύπαιθρο για να αστρονομιστεί ή να αστριστεί. Επίσης τοποθετείται σε δώμα του σπιτιού ή κάτω από μια τριανταφυλλιά προκειμένου οι νύχτες να είναι μυρωδάτες.
Τα άστρα, θεωρείται, πως θα επιδράσουν επί του αγγείου και ο κλήδονας θα προσλάβει μαντική και τελεστική δύναμη. Τα κορίτσια φυλάνε με βάρδιες το αγγείο. Το βράδυ της παραμονής γίνεται χρήση και άλλων τρόπων της μαντικής: τεφρομαντεία, ονειρομαντεία, κατοπτρομαντεία για να αποκαλυφθεί στο κορίτσι ο μελλοντικός σύζυγός του.
Πριν την ανατολή του ηλίου και για να μην καταστρέψει το ηλιακό φως το μαγικό πλέγμα που η προηγούμενη νύχτα έχει δημιουργήσει μεταφέρεται το αγγείο μέσα στο σπίτι σε μέρος ανήλιαγο μέχρι που θα ανοίξει ο κλήδονας. Όταν προσέλθουν στο σπίτι τα κορίτσια και τα αγόρια που έχουν βάλει ριζικάρια αρχίζει η τελετή του ανοίγματος. Ο κλήδονας ανοίγει από αυτόν που το κλείδωσε. Η ριζικάρισσα δίνει το κόκκινο ύφασμα σε ένα μικρό παιδί που το βάζει στο κεφάλι ή στο λαιμό του και αφού βάλει το χέρι του μέσα στο αγγείο, αρχίζει να βγάζει ένα-ένα τα αντικείμενα σε τυχαία σειρά.
Την επόμενη μέρα, οι κοπέλες ρίχνουν το νερό του Κλήδονα μέσα σ’ ένα πηγάδι και, σύμφωνα με την παράδοση, όταν κοιτάξουν την επιφάνεια του νερού, που λειτουργεί σαν καθρέφτης, θα δουν τον άντρα που θα παντρευτούν…
Έχοντας πειστεί οι γυναίκες πως μοναδικός σκοπός της ζωής τους ήταν ο γάμος και η αναζήτηση γαμπρού και μάλιστα σε μικρή ηλικία, μεταχειρίζονταν κάθε μέσο για να το επιτύχουν. Μεταξύ των προσπαθειών τους αυτών ήταν και η καταφυγή στη μαγεία και σε μαντικές τέχνες, όπως ο κλήδονας. Γι’ αυτό και περιοριζόταν τα θέματα των μαντικών διστίχων σε θέματα γάμου και ταυτόχρονα περιοριζόταν το ακροατήριο σε άγαμους νέους και κυρίως κορίτσια τα οποία επιθυμούσαν να μάθουν πως θα αποκατασταθούν.
Κατεξοχήν γυναικείο έθιμο παρείχε την ευκαιρία στα κορίτσια να βγουν από το σπίτι και να συναναστραφούν με το άλλο φύλο σε ένα πλαίσιο «εθιμικά διασφαλισμένο», να εξασφαλίσουν μια υποτυπώδη δημόσια προβολή μέσα από το χορό και το τραγούδι και ταυτόχρονα γνωριμία με κάποιον μελλοντικό σύντροφο.
Πέρα όμως από τη σημασία που είχε το έθιμο για τη γυναίκα ήταν σημαντικό και για την κοινότητα αφού απαντούσε σε καίρια θέματα της προσωπικής, οικογενειακής και κοινωνικής ζωής του κάθε μέλους της.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.