Αν ψήσεις μία φορά σε μαυρόπλακα… θα ψήνεις πάντα

Σε πολλές περιοχές της χώρας μας, ιδιαίτερα στην Ήπειρο χρησιμοποιούν τη μαυρόπλακα, ως εστία μαγειρέματος.

Το ψήσιμο πάνω σε πέτρα, είναι χαρακτηριστικό όλων των μετακινούμενων κοινωνιών, των κτηνοτρόφων. Η πέτρα, που είναι η μαυρόπλακα, πάχους 1-2 εκατοστών, είναι ένας εύκολος τρόπος να αντικαταστήσει κάποιος την εστία μαγειρέματος. Έχει την ιδιότητα να κρατάει θερμοκρασία. Πρέπει αρχικά, να ζεσταθεί σιγά-σιγά, γιατί υπάρχει το ενδεχόμενο να σπάσει ή να ραγιστεί. Αν μαγειρέψεις μία φορά, μαγειρεύεις πάντα, γιατί έχει πάρει, όλες τις ανοχές της θερμοκρασίας.

Ανάβεις φωτιά, βάζεις δεξιά και αριστερά δύο πέτρες, ακουμπάς πάνω τη μαυρόπλακα, δημιουργείς ένα Π. Την μαυρόπλακα συναντάμε παντού στην Ήπειρο, ειδικά σε όλες τις ορεινές περιοχές, γιατί τοποθετούνται στις στέγες των σπιτιών.

Πάνω στη μαυρόπλακα κυρίως ψήνονται κρέατα, όμως έγινε γνωστή και για τις χριστουγεννιάτικες τηγανίτες, «τα σπάργανα του Χριστού», που φτιάχνουν στην Ήπειρο. Τα «σπάργανα» είναι λεπτές «τηγανίτες», ψημένες πάνω σε πυρωμένη πέτρα.

Ακόμη και σήμερα νοικοκυρές  στην Ήπειρο  εξακολουθούν να   φτιάχνουν αυτές τις τηγανίτες  που αφού τις ψήσουν σε πυρωμένη πέτρα μέσα στο τζάκι  στη συνέχεια  τις μελώνουν με ζαχαρόνερο , καρύδια και κανέλα. Το έθιμο συμβολίζει τα σπάργανα του Ιησού στη φάτνη κι έρχεται από το βάθος του χρόνου.