Έργο της πρώτης γυναίκας που τόλμησε να σπουδάσει ζωγράφος στην ανδροκρατούμενη Σχολή Καλών Τεχνών του Πολυτεχνείου

Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας σήμερα…

Ημέρα μνήμης των αγώνων του κινήματος για τα δικαιώματα των γυναικών.

Με την ευκαιρία αυτή σας παρουσιάζουμε το έργο “Εμπρός στο τζάκι”, του 1910-12 της ζωγράφου Σοφίας Λασκαρίδου, που υπήρξε η πρώτη γυναίκα που γράφτηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πολυτεχνείου.

«…Δεν το γνωρίζουν πια αυτό τόσες κοπέλες που εσπούδασαν από τότε ζωγραφική στο Πολυτεχνείο, ότι σε μένα χρωστούν αυτήν την δυνατότητα…», έλεγε η Λασκαρίδου.

«…Εξέθετα από το 1896 σε όλες τις εκθέσεις των Αθηνών, όμως ήμουν αυτοδίδακτος, επιθυμούσα τόσον να σπουδάσω συστηματική ζωγραφική αλλά που; Δεν εδέχοντο γυναίκες στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πολυτεχνείου Αθηνών. Η μητέρα μου εξαιρετική πρωτοπόρος της γυναικείας μορφώσεως με συνεβούλευσε να παρουσιαστώ εις τον Βασιλέα μας Γεώργιον τον Α’. Ήταν αυτή μια δύσκολη απόφαση για μένα και χρειάσθηκε μεγάλο κουράγιο στο κοριτσάκι που ήμουν τότε να αποφασίσω αυτό το διάβημα και να ζητήσω από τον Βασιλέα τη χάρη να γίνονται δεχτές οι γυναίκες στη Σχολή της ζωγραφικής του Πολυτεχνείου”.

Και πρόσθετε: “Δεν φοβάσαι, μικρούλα μου, να εργάζεσαι μέσα σε τόσα αγόρια: μ’ ερώτησε ο Βασιλεύς. «Όχι, Μεγαλειότατε, – αποκρίθηκα με θάρρος – είμαι έτοιμη σε κάθε θυσία δια την Τέχνη». «Καλά, καλά είπε χαμογελώντας ο Βασιλεύς, θα ιδούμε αν είναι δυνατόν να γίνη η επιθυμία σου αύτη». Και ο Νόμος έγινε. Την εποχή εκείνη, αυτό θεωρήθηκε απίστευτο κατόρθωμα. Ούτε στην Ευρώπη δεν δέχονταν ακόμη τις γυναίκες στις κρατικές ακαδημίες, πόσο μάλλον εις το τόπον μας, σε δημόσια Σχολή να ζωγραφίζουν μαζύ αγόρια και κορίτσια γυμνά μοδέλλα. Αντίδρασις μεγάλη και φασαρίες έγιναν από του μαθητές της Σχολής, ακόμη και οι καθηγητές ηύραν άπρεπη για τα κορίτσια τέτοια χειραφέτησι. Αλλά προ τετελεσμένου νόμου θέλοντας και μη το πήραν απόφασι και τέλος έπαψαν και τα ανώνυμα γράμματα που ελάβαινα με τις τρομερές φοβέρες, ακόμη και ότι θα μου έρριχναν βιτριόλι… «στο ωραίο μου μουτράκι αν τολμήσης να μπης στο Πολυτεχνείο» έγραφε ένας αβρός φανατικός αντιφεμινιστής.

Αλλά εμένα τίποτε δεν με τρόμαζε, ήμουν ευτυχισμένη ότι εγράφηκα το 1903 πρώτη φοιτήτρια στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πολυτεχνείου Αθηνών και παίρνοντας το πτυχίο μου, το 1907 ήμουν υπερήφανη για την νίκη αυτή.»