Άντεξε στην εισβολή των κατακτητών… πληγώθηκε από τα σφοδρά κύματα

Κούλες λέγεται το θαλάσσιο φρούριο που κτίστηκε από τους Ενετούς στο Ηράκλειο. Βρίσκεται στην είσοδο του ενετικού λιμανιού, ώστε να προστατεύει το λιμάνι του Ηρακλείου και μαζί με το Κάστρο του Παλαιοκάστρου τον κόλπο της Αμμουδάρας από τις εισβολές και τις αποβάσεις άλλων κατακτητών.

Το σημερινό φρούριο κτίστηκε το χρονικό διάστημα 1523-1540 στη θέση παλαιότερου πύργου, ο οποίος κρίθηκε ανεπαρκής. Με την ανακάλυψη της πυρίτιδας και την ριζική αλλαγή της πολεμικής τέχνης ο πύργος αυτός δεν ήταν πια σε θέση να παρέχει επαρκή ασφάλεια στο λιμάνι, οπότε και κρίθηκε απαραίτητη η κατασκευή ενός μεγαλύτερου και πιο ισχυρού κάστρου που θα μπορούσε να συνεχίσει το ρόλο του στο λιμάνι. Ο πύργος κατεδαφίζεται για να κατασκευαστεί νέος σύμφωνα με το «Fronte Bastionato», το νέο οχυρωματικό σύστημα των Ενετών.

Το «Φρούριο στη Θάλασσα» (Castello a Mare ή Rocca a Mare) που ασφάλισε το λιμάνι κτιζόταν 17 χρόνια (1523 – 1540) απαιτήθηκαν τεράστια χρηματικά ποσά τα οποία αντλήθηκαν από το ταμείο του Βασιλείου της Κρήτης, το κεντρικό θησαυροφυλάκιο της Βενετίας και από ιδιώτες.

Λόγω της φθοράς από τα κύματα, δέχεται συχνές επισκευές. Όμως, παρά το μεγάλο κόστος συντήρησης, έπαιξε ελάσσονα ρόλο στην πολιορκία του Χάνδακα από τους Οθωμανούς. Κατά τους οθωμανικούς χρόνους λειτούργησε ως φυλακή και κτίστηκε σε αυτό ένας μικρός φάρος. Σήμερα είναι επισκέψιμο για το κοινό.