Από εδώ ξεκίνησε το πρώτο τρένο του θανάτου με επιβάτες που δεν ήξεραν ότι δεν θα είχαν επιστροφή…

Την ημέρα αυτή η Θεσσαλονίκη θυμάται… Είναι μια μέρα που κανείς δεν ξεχνά… Σήμερα συμπληρώνονται 78 χρόνια από την αναχώρηση της πρώτης αμαξοστοιχίας για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί 50.000 περίπου Θεσσαλονικέων Εβραίων.

Ήταν Δευτέρα 15 Μαρτίου 1943, όταν ένα τρένο με 2.400 Θεσσαλονικιούς Εβραίους ξεκινούσε από τη Θεσσαλονίκη με προορισμό τη μακρινή Πολωνία. Ένα τρένο του θανάτου με επιβάτες που δεν γνώριζαν πού οδηγούνταν, που δεν γνώριζαν ότι δεν είχαν επιστροφή…

Η “ Πορεία Μνήμης”, με την οποία έχει καθιερωθεί να τιμάται η επέτειος από την αναχώρηση του πρώτου συρμού για το Άουσβιτς, δεν ήταν εφικτό να πραγματοποιηθεί φέτος λόγω των μέτρων που βρίσκονται σε ισχύ για τον περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού.

Η Θεσσαλονίκη είχε προπολεμικά μια από τις πιο ακμαίες εβραϊκές κοινότητες της Ελλάδας, μαζί με τη Λάρισα, τα Ιωάννινα, τη Καστοριά, τη Βέροια, την Καβάλα, τη Δράμα, τις Σέρρες, την Πάτρα, τον Βόλο και τη Φλώρινα.

Στις 6 Απριλίου 1941 οι γερμανικές δυνάμεις επιτέθηκαν στην Ελλάδα από το Βορρά και μετά από διάστημα τριών ημερών μπήκαν στη Θεσσαλονίκη. Η Θεσσαλονίκη και η τριγύρω περιοχή θεωρήθηκε ζωτικής στρατηγικής σημασίας και για αυτό τον λόγο την κράτησε υπό τον έλεγχό του ο γερμανικός στρατός

Την Δευτέρα 15 Μαρτίου ανακοινώθηκε στους Εβραίους της συνοικίας-γκέτο Χιρς, ο εκτοπισμός τους στην Κρακοβία. Στο πρώτο τρένο έφυγαν 2.800 άτομα στοιβαγμένα ογδόντα-ογδόντα σε κάθε βαγόνι με τελικό προορισμό το στρατόπεδο εξόντωσης Άουσβιτς ΙΙ Μπίρκεναου.

Με τον δεύτερο συρμό που έφυγε από τη Θεσσαλονίκη στις 17 Μαρτίου εκτοπίστηκαν οι κάτοικοι των συνοικιών Αγία Παρασκευή και Stazion Chiko. Εκδιώχτηκαν επίσης 15.000 από την συνοικία Ρεζί Βαρδάρ σε λιγότερο από μία ώρα. Στις 15 Ιουλίου και οι τελευταίοι 2.000 Εβραίοι είχαν αποσταλεί στο Άουσβιτς. Λιγότερο του 5% του εβραϊκού πληθυσμού της Θεσσαλονίκης γλίτωσε την εκτόπιση. Συνολικά σαράντα πέντε χιλιάδες Θεσσαλονικείς Εβραίοι έφτασαν στο Άουσβιτς από τη Θεσσαλονίκη, οι οποίοι λίγες ώρες μετά την άφιξή τους θανατώθηκαν στους θαλάμους αερίων…