Εντυπωσιάζουν… Τι έκρυβαν τα αγγεία που έκαναν ελκυστικές τις γυναίκες στη Ρωμαική εποχή

Ανάμεσα στα αντικείμενα από γυαλί, που φιλοξενούνται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης ξεχωρίζει μια σειρά από γυάλινα, κομψά και λεπτεπίλεπτα αγγεία σε σχήμα πουλιού. Ήρθαν στο φως στα νεκροταφεία της ρωμαϊκής Θεσσαλονίκης, σε γυναικείες ταφές που χρονολογούνται από τις αρχές του 1ου αιώνα έως και το 125 μ.Χ.

Είναι κατασκευασμένα από άχρωμο ή από ημιδιαφανές μπλε γυαλί, και αποδίδουν τη μορφή μικρού πτηνού, πιθανώς περιστεριού, με ψηλό λαιμό και χαρακτηριστική επιμήκη κωνική ουρά. Πιστεύεται ότι κάποια από αυτά αποτελούν εισαγωγές από το δυτικό τμήμα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και άλλα είναι τοπικής παραγωγής. Σε κάθε περίπτωση, περιείχαν καλλυντική πούδρα για μακιγιάζ -σε κόκκινο, μπλε ή ροζ χρώμα- και πωλούνταν μαζί με το περιεχόμενό τους.

Η επιλογή του περιστεριού για το σχήμα του αγγείου με την καλλυντική ουσία δεν ήταν τυχαία αλλά αποσκοπούσε, προφανώς, στην επιτυχέστερη προώθηση του προϊόντος -ένα είδος «μάρκετινγκ» της εποχής- καθώς τα περιστέρια συνδέονταν στενά με τη λατρεία της Αφροδίτης, της κατεξοχήν θεάς της ομορφιάς και της ερωτικής σαγήνης, στη σφαίρα της οποίας εντάσσεται και ο καλλωπισμός των γυναικών. Όσον αφορά, μάλιστα, την ανεύρεσή τους σε τάφους, αυτή πιθανώς να σχετίζεται με τη χρήση του περιεχομένου τους για τη φροντίδα της νεκρής.

Μοναδικό ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος δημιουργίας και χρήσης αυτών των αγγείων: κατά την κατασκευή τους η απόληξη της ουράς παρέμενε αρχικά ανοικτή, ακολουθούσε η πλήρωση του αγγείου με καλλυντική πούδρα και στο τελικό στάδιο το αγγείο, πλήρες πλέον, σφραγιζόταν με τοπική αναθέρμανση στην άκρη της ουράς.

Όταν το προϊόν έφθανε στα χέρια της πελάτισσας, εκείνη έπρεπε να το ανοίξει «καταστρέφοντάς» το, και, πιο συγκεκριμένα, σπάζοντας με προσοχή την απόληξη της ουράς, προκειμένου να έχει πρόσβαση στο περιεχόμενό του. Πρόκειται για την πρώτη γνωστή συσκευασία καλλυντικών μιας χρήσης από την αρχαιότητα!