Έρχονται τα καραβάλια… Μία ολόκληρη πόλη χορεύει στους ήχους του ζουρνά και του νταουλιού

Μπορεί αυτή τη στιγμή να μην το έχετε στο μυαλό σας… αλλά πλησιάζουν οι αποκριάτικες εκδηλώσεις και τα έθιμα σε ολόκληρη τη χώρα, προβάλλοντας έτσι την παράδοση, τον πολιτισμό και την κουλτούρα των ανθρώπων που το υποστηρίζουν, το διαφυλάττουν και το διαιωνίζουν.

Ένα από αυτά τα έθιμα λαμβάνει χώρα μόνο κατά τη διάρκεια της αποκριάς στη Νάουσα, από τις 20 Φεβρουαρίου. Εδώ οι αποκριάτικες εκδηλώσεις έχουν ως επίκεντρο το χορευτικό δρώμενο “Γενίτσαροι και Μπούλες”. Ένα έθιμο που εγγράφηκε στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 2020.

Πιθανότατα έχει σχέση με τελετές φυλετικής μύησης όπως η τελετή ενηλικίωσης κατά την οποία ο νέος, ντυμένος με γυναικεία ρούχα και οδηγούμενος από ανύπανδρους άντρες της φυλής, θα μυηθεί με τη σειρά του στα μυστικά της, θα αποβάλλει τη γυναικεία ενδυμασία και θα μεταμορφωθεί.

Το ιδιαίτερο αυτό έθιμο της αποκριάς, που δίνει έντονο παραδοσιακό χρώμα στο καρναβάλι της Νάουσας, χρονολογείται στον 18ο αιώνα, ενώ οι ρίζες του ανιχνεύονται σε γιορτές στην αρχαία Ελλάδα, σχετικές με τον θεό Διόνυσο. Χαρακτηριστικό αυτού του εθίμου είναι η παραδοσιακή φορεσιά του «Γενίτσαρου και της Μπούλας» αλλά τις εντυπώσεις κερδίζει ο «Πρόσωπος» που φορούν οι «Γενίτσαροι».

Το λευκό χρώμα του προσώπου συμβολίζει το νεκρικό στοιχείο και το κόκκινο την Ανάσταση ενώ το «Ταράμπουλο», δηλαδή το μαντήλι που φορούν μαζί με τον «Πρόσωπο», το οποίο είναι τέσσερα μέτρα, συμβολίζει το σάβανο που τους τύλιγαν.

Στο δρώμενο συμμετέχουν αποκλειστικά ομάδες (μπουλούκια) εφήβων και νέων – κατά κανόνα ανύπαντρων – ανδρών, που ονομάζονται Γενίτσαροι. Κινούνται κατά ζεύγη και συνοδεύουν τη Μπούλα ή Νύφη, που πάντοτε την υποδύεται ένας νέος φορώντας μια παραλλαγμένη τοπική νυφιάτικη φορεσιά. Στην πομπή προηγούνται μικρά παιδιά ντυμένα με φουστανέλες. και χορεύουν τους καθιερωμένους κυκλικούς χορούς στους ήχους του ζουρνά και του νταουλιού.