Πριν λίγες μέρες, σε μια ρωμαϊκή έπαυλη κοντά στην Πομπηία, βρέθηκε μια σχεδόν ατόφια τελετουργική τετράτροχη άμαξα από ορείχαλκο και κασσίτερο, πλούσια διακοσμημένη. Το εύρημα είναι μοναδικό για την Ιταλία, όχι όμως και για την Ελλάδα, όπου το 2002 πέντε παρόμοιες άμαξες είδαν το φως κατά την ανασκαφή του ταφικού τύμβου που βρίσκεται κοντά στα χωριά Μικρή Δοξιπάρα, Ζώνη και Χελιδόνα, στο δυτικό τμήμα του βόρειου Έβρου.
O απερχόμενος διευθυντής του Αρχαιολογικού Πάρκου της Πομπηίας και διευθυντής της ανασκαφής, Μάσιμο Οσάνα, μετά τον εντοπισμό του ευρήματος, επισήμανε την ομοιότητα: «Αυτός ο τύπος άμαξας, που δεν είχε βρεθεί ποτέ ξανά στην Ιταλία, συγκρίνεται με ευρήματα που έχουν αποκαλυφθεί σε έναν ταφικό τύμβο στη Θράκη, στη βόρεια Ελλάδα», και συμπλήρωσε ότι μια από τις θρακικές άμαξες μοιάζει ιδιαίτερα με την ιταλική.
Τι κοινό τελικά έχουν τα δυο ευρήματα; «Πράγματι με μια πρώτη ματιά τα δύο ευρήματα παρουσιάζουν πολλές ομοιότητες -κυρίως στη διακόσμηση- και χρονολογούνται στην ίδια εποχή, στα τέλη του 1ου αι. μ.Χ. Ωστόσο, θα πρέπει να δούμε περισσότερες κατασκευαστικές λεπτομέρειες της άμαξας της Πομπηίας προκειμένου να είμαστε σε θέση να σχολιάσουμε με ακρίβεια τις ομοιότητες και τις διαφορές των δύο αμαξών», πληροφορεί το ΑΜΠΕ η Δόμνα Τερζοπούλου, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Έβρου.
Βρέθηκαν τέσσερις λάκκοι με τα υπολείμματα των καύσεων τριών ανδρών και μιας γυναίκας -μαζί με πολυάριθμα αντικείμενα που τους συνόδευαν στον άλλο κόσμο-, τις άμαξες και τις ταφές πέντε αλόγων.
Το εύρημα ήταν μοναδικό για τον ελληνικό χώρο, καθώς άμαξες (μόνες ή μαζί με τα άλογά τους) έχουν εντοπιστεί σε πολλές χώρες της Ευρώπης και της Ασίας, στην Ελλάδα όμως ήρθαν για πρώτη φορά στο φως στον τύμβο της Μικρής Δοξιπάρας-Ζώνης. «Η έκπληξη και η χαρά συνοδεύουν πάντοτε την ανασκαφική διαδικασία, μερικές φορές ακόμη και η συγκίνηση. Στην πορεία, όταν το εύρημα είναι τόσο σύνθετο και οι χειρισμοί τόσο απαιτητικοί υπερισχύει το αίσθημα ευθύνης απέναντι στα ίδια τα ευρήματα. Σήμερα οι άμαξες, οι σκελετοί των αλόγων και τα κινητά ευρήματα βρίσκονται σε ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν απαιτείται διαρκής μέριμνα για τη συντήρησή τους» μας απαντά η Έφορος Αρχαιοτήτων Έβρου.
Η ανάδειξη του τύμβου στον Έβρο
Πρόσφατα έγινε γνωστό ότι θα διατεθεί το ποσό των 11 εκατ. ευρώ από πόρους ΕΣΠΑ για την προστασία και ανάδειξη του τύμβου. Η απόφαση για τη χρηματοδότηση του Έργου από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης υπογράφηκε στις αρχές Φεβρουαρίου του 2021. Βρισκόμαστε πλέον στο τελικό στάδιο προετοιμασιών για την έναρξη του Έργου, την οποία τοποθετούμε στον επόμενο μήνα. Τα έργα αφορούν την κατασκευή ενός κλειστού θολωτού κελύφους στο εσωτερικό του οποίου θα οργανωθεί εκθεσιακός χώρος.
