Του έδωσαν μία δεύτερη ευκαιρία για ζωή… Η πρώτη μεταμόσχευση πνεύμονα στην Ελλάδα, μετά από 10 χρόνια

Επιτυχής ήταν η μεταμόσχευση πνεύμονα από το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο σε άνδρα 62 ετών. Ήταν η πρώτη μεταμόσχευση πνεύμονα στην Ελλάδα, μετά από δέκα χρόνια. Ο λήπτης πριν από λίγες ημέρες έλαβε εξιτήριο από το Ωνάσειο και πλέον βρίσκεται σπίτι του, έχοντας κερδίσει μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή.

Η εξαιρετικά πολύπλοκη χειρουργική επέμβαση, η οποία πραγματοποιήθηκε κάτω από τις αντίξοες συνθήκες που επέβαλε η πανδημία του COVID-19, διήρκησε περισσότερες από 10 ώρες. Η μεταμόσχευση διενεργήθηκε από ομάδα χειρουργών και αναισθησιολόγων του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, η οποία έχει εκπαιδευτεί στην -κορυφαία διεθνώς σε ό,τι αφορά τη μεταμόσχευση πνευμόνων- Πανεπιστημιακή Κλινική της Βιέννης, MedUni Vienna/Vienna General Hospital, μέσα από το Πρόγραμμα Υποτροφιών του Ιδρύματος Ωνάση. Στην ίδια ομάδα με εκπαίδευση και αυτοί στη Βιέννη, συμμετέχουν εντατικολόγοι της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας και πνευμονολόγος του συνεργαζόμενου Νοσοκομείου «Αττικόν».

Η μεταμόσχευση αυτή αποτελεί ένα σημείο-σταθμό για τις μεταμοσχεύσεις ενώ ταυτόχρονα σηματοδοτεί την έναρξη μιας σημαντικής προσπάθειας να ενισχυθεί η μεταμοσχευτική δραστηριότητα στη χώρα μας. «Στον 62χρονο άνδρα, στον οποίο απέμεναν μόλις λίγοι μήνες ζωής, δόθηκε μια δεύτερη ευκαιρία. Η επιτυχημένη μεταμόσχευση αποτελεί για όλους μας μια υπενθύμιση της ανάγκης για επάρκεια μοσχευμάτων στη χώρα μας, καθώς και της σημασίας που έχει η αύξηση των δωρητών οργάνων για το πολύτιμο «δώρο» της ζωής», αναφέρεται σε ανακοίνωση του Ωνασείου.

Στην Ελλάδα, η πρώτη επιτυχής πτωματική μεταμόσχευση νεφρού έγινε το 1968, από τον καθηγητή Κ. Τούντα στην Θεσσαλονίκη, ενώ από ζώντα δότη το 1970, από τον καθηγητή Λαζαρίδη, επίσης στην Θεσσαλονίκη. Τον τομέα, των καρδιακών μεταμοσχεύσεων άνοιξαν το 1990 οι Γ. Τόλης στο Θεραπευτήριο ΥΓΕΙΑ των Αθηνών και ο Χ. Λόλας στο νοσοκομείο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ. Και στις δύο περιπτώσεις οι ασθενείς δεν έζησαν πολύ, άλλα υπέκυψαν στις συνέπειες των μετεγχειρητικών επιπλοκών. Το ίδιο έτος έγινε και η πρώτη μεταμόσχευση ήπατος στην Ελλάδα από τον καθηγητή Παπαδημητρίου στο Αρεταίειο Νοσοκομείο.

Το πρόβλημα της απόρριψης των οργάνων ξεπεράσθηκε με δύο σημαντικές ανακαλύψεις στον τομέα της ανοσοκαταστολής- το 1960, οπότε εισήχθη στην κλινική θεραπευτική η αζαθειοπρίνη, και κυρίως το 1980 με την χρήση της κυκλοσπορίνης-Α. Η κυκλοσπορίνη είναι που αφ’ ενός μεν ανέβασε κατακόρυφα τα ποσοστά επιτυχίας των μεταμοσχεύσεων νεφρού, αφ’ ετέρου δε άνοιξε τον δρόμο και στις μεταμοσχεύσεις άλλων συμπαγών οργάνων, όπως ήπατος, καρδιάς, παγκρέατος, πνευμόνων, έντερου κ.ά. Αυτός είναι και ο λόγος που, ενώ την δεκαετία 1970-1980 έγιναν ελάχιστες μεταμοσχεύσεις, από το 1981 και μετά έχουμε μία κατακόρυφη αύξηση και του αριθμού και της επιτυχίας των μεταμοσχεύσεων, με παράλληλη μείωση των λοιμώξεων, χωρίς καμία ουσιαστική μεταβολή της χειρουργικής τεχνικής.

Ανησυχητικές παραμένουν οι επιδόσεις της Ελλάδας στον τομέα της δωρεάς οργάνων και των μεταμοσχεύσεων, με αποτέλεσμα να αποτελεί ουραγό στην Ευρώπη. Είναι ενδεικτικό ότι την τελευταία πενταετία 300 ασθενείς ταξίδεψαν στο εξωτερικό, σε εξειδικευμένα κέντρα, ώστε να υποβληθούν σε μεταμόσχευση, ενώ άλλοι 700 αναγκάστηκαν να βγάλουν εισιτήριο για επανέλεγχο.

Τα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) καταγράφουν το ελληνικό έλλειμμα. Συγκεκριμένα, στη χώρα μας και σύμφωνα με αισιόδοξες εκτιμήσεις αντιστοιχούν 4,68 δότες ανά ένα εκατ. πληθυσμού, όταν στην Ισπανία ο αντίστοιχος αριθμός είναι 43,8 δότες, στην Κροατία 39,52 και στην Πορτογαλία 37,72.