Όταν η Αθήνα ήταν… Ζαγοροχώρια. Με ποταμούς και πέτρινα γεφύρια…

Η Ελλάδα παλιά...

Η φωτογραφία είναι του 1943 και αποτυπώνει τον Ιλισό ποταμό, μπροστά από το Παναθηναϊκό Στάδιο, ο οποίος περνά κάτω από μία τρίτοξη γέφυρα.

Παλαιότερα, τρία μεγάλα ποτάμια περνούσαν μέσα από το λεκανοπέδιο της Αττικής. Οι διάφορες πηγές και τα ρέματα ήταν το σημείο αναφοράς της πόλης των Αθηνών. Το πρώτο μεγάλο ποτάμι των αρχαίων χρόνων ήταν ο Ηριδανός. Ο Ηριδανός ξεκινούσε από τον Λυκαβηττό. Έπειτα, διέσχιζε την αρχαία πόλη των Αθηνών, περνούσε την Πλατεία Συντάγματος και συνέχιζε προς τον Κεραμεικό και την Ιερά Οδό. Ο Κηφισός ήταν το δεύτερο μεγάλο ποτάμι της Αττικής και συγκεκριμένα το μεγαλύτερο της περιοχής. Ο Κηφισός πήγαζε από έναν κόμβο της Πάρνηθας και της Πεντέλης. Μάλιστα, κινούνταν παράλληλα με την οδό Αθηνών και Λαμίας. Ο Ιλισός είναι το τρίτο μεγάλο ποτάμι της περιοχής. Ο Ιλισός ξεκινούσε από τον Υμηττό και κατέληγε στο Φάληρο.

Ο Ιλισός, ή Ιλισσός, Ειλισσός και σε επιγραφές του 5ου αιώνα π.Χ. Ηιλισός ποταμός κυλούσε κατά μήκος και εξωτερικά των τειχών της Αθήνας. Απέναντι από το Στάδιο, προκειμένου να υπάρχει πρόσβαση σε αυτό, υπήρχε πέτρινο γεφύρι με δυο τόξα, το οποίο καταστράφηκε στα τέλη του 18ου αιώνα. Η κοίτη του άλλοτε ιερού ποταμού ξεκίνησε να καλύπτεται επί Μεταξά στα τέλη της δεκαετίας του ’30, από το ύψος της παλαιάς Σχολής Χωροφυλακής μέχρι την άλλοτε γέφυρα του Σταδίου, για να δημιουργηθεί η σημερινή λεωφόρος Μιχαλακοπούλου, που παραχωρεί τη θέση της πίσω από το Χίλτον στην Βασιλέως Κωνσταντίνου μέχρι περίπου το Παναθηναϊκό Στάδιο. Στην αρχαιότητα θεωρούνταν ιερός ποταμός.

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, στις όχθες του Ιλισσού πίστευαν πως διέμεναν οι Μούσες, προς τιμή των οποίων υπήρχε και βωμός με την ιδιαίτερη ονομασία «βωμός των Ιλισιάδων». Επίσης, στον ποταμό αυτό ήρθε για να ξαποστάσει ο άνεμος Βορέας όταν αντελήφθη την όμορφη κόρη του Ερεχθέα Ωρείθυια, την οποία αρπάζοντας στις μεγάλες πτέρυγές του απήγαγε στο Σαρπηδόνιο ακρωτήριο της Θράκης. Κατά την παράδοση κοντά στο ποταμό αυτό τοποθετείται το μέρος όπου φονεύθηκε εκούσια ο φιλόπατρις Βασιλεύς της Αθήνας Κόδρος από τους Δωριείς. Η πρώτη φωτογραφία είναι των Cl. και R. Matton και αναδημοσιεύεται από το “Η Αθήνα από τον 19ο αιώνα / Athens photo gallery‎”.