Το αρχαιότερο βιβλίο της Ευρώπης είναι εδώ… Από τα σπανιότερα ευρήματα του ελληνικού χώρου

Ο πάπυρος του Δερβενίου, το αρχαιότερο βιβλίο της Ευρώπης, αποτελεί ένα από τα πολυτιμότερα εκθέματα του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, είναι και ένα από τα σπανιότερα ευρήματα του ελληνικού χώρου, καθώς το κλίμα της Ελλάδας δεν ευνοεί τη διατήρηση παπύρων. Το τμήμα του παπύρου, το οποίο διασώθηκε ακριβώς επειδή απανθρακώθηκε, βρέθηκε το 1962 στον κιβωτιόσχημο τάφο του νεκροταφείου του Δερβενίου, ανάμεσα στα υπολείμματα της νεκρικής πυράς.

Η γραφή του παπύρου χρονολογείται ανάμεσα στο 340 και στο 320 π.Χ., το βιβλίο όμως το οποίο αντιγράφεται σε αυτόν είναι πολύ παλαιότερο (χρονολογείται περίπου στο 420-410 π.Χ.). Ο συγγραφέας του βιβλίου, το οποίο κινείται στα όρια μεταξύ θεολογίας και φιλοσοφίας, ήταν πιθανότατα ο Ευθύφρων από τα Πρόσπαλτα, έναν δήμο της Αττικής.

Το σωζόμενο τμήμα του παπύρου αποτελεί το επάνω μέρος του κυλίνδρου (του βιβλίου που προέκυπτε από τη συνένωση πολλών φύλλων παπύρου). Το κείμενο είναι γραμμένο σε στήλες, από τις οποίες αποκαθίστανται 26 και διαιρείται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος γίνεται μια περιγραφή των λατρευτικών πρακτικών που σχετίζονται με τη μεταθανάτια τύχη των ψυχών. Στο δεύτερο μέρος υπάρχει ένας ορφικός ύμνος που συνόδευε τις τελετουργίες των μυστών, για τους οποίους προορίζει ο συγγραφέας το βιβλίο του. Πηγή Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.