Οι ψυχολόγοι απαντούν… Γιατί κάποιοι πληγώνουν αυτούς που λένε πως αγαπούν;

Γιατί οι άνθρωποι πληγώνουν αυτούς που υποστηρίζουν πως αγαπούν; Αυτό το ερώτημα οδήγησε τους ερευνητές να ανακαλύψουν πολλά για τους ψυχολογικούς και κοινωνιολογικούς δείκτες πρόβλεψης της επιθετικότητας στη στενή συντροφική σχέση. Όμως, η κατανόηση των νευροβιολογικών αιτίων, ή τι του συμβαίνει στον εγκέφαλο, παραμένει ελλιπής.

Νέα μελέτη, από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Κοινοπολιτείας στη Βιρτζίνια, χρησιμοποίησε λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού για να εξετάσει την εγκεφαλική δραστηριότητα 51 ετεροφυλόφιλων ζευγαριών, καθώς βίωναν συντροφική επιθετικότητα σε πραγματικό χρόνο.

Βρέθηκε ότι η επιθετικότητα προς τον στενό σύντροφο συνδέεται με αποκλίνουσα δραστηριότητα στον μέσο προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου, ο οποίος έχει πολλές λειτουργίες, αλλά μεταξύ τους είναι και η ικανότητα να καλλιεργεί αντιλήψεις εγγύτητας και εκτίμησης των άλλων ανθρώπων.

Οι ερευνητές ψυχολόγοι βρήκαν ότι η επιθετικότητα μεταξύ στενών συντρόφων έχει μια ξεχωριστή υπογραφή στον εγκέφαλο. Κάτι διακριτό συμβαίνει σε επίπεδο νευρώνων όταν οι άνθρωποι αποφασίζουν αν θα βλάψουν τους ερωτικούς τους συντρόφους, μια διαδικασία που διαφέρει σημαντικά από την απόφαση για το αν θα βλάψουν φίλους ή αγνώστους.

Οι ερευνητές μπόρεσαν να παρατηρήσουν την εγκεφαλική δραστηριότητα των ζευγαριών κατά τη διάρκεια της συντροφικής επιθετικότητας, ζητώντας από τους συμμετέχοντες να παίξουν ένα παιχνίδι στον υπολογιστή εναντίον τριών ατόμων, ξεχωριστά: του συντρόφου τους, ενός στενού φίλου και ενός αγνώστου. Στην πραγματικότητα, ο αντίπαλος ήταν ο υπολογιστής.

Οι συμμετέχοντες έπρεπε να πιέσουν ένα κουμπί γρηγορότερα από τους αντιπάλους τους. Ο χαμένος θα τιμωρούνταν με έναν δυσάρεστο δυνατό ήχο στα ακουστικά. Οι ερευνητές μέτρησαν την επιθετικότητα δίνοντας στους συμμετέχοντες, και στους πλασματικούς τους αντιπάλους, την ευκαιρία να επιλέγουν την ένταση αυτού του ήχου, με την υψηλότερη ένταση να σημαίνει περισσότερη επιθετικότητα και τη χαμηλότερη ένταση να σημαίνει λιγότερη επιθετικότητα.

Έδωσαν στους συμμετέχοντες επαναλαμβανόμενες ευκαιρίες να βλάψουν τον καθένα από αυτούς τους αντιπάλους και εξέτασαν πώς άλλαζε η εγκεφαλική δραστηριότητα με βάση το ποιον πίστευαν ότι έβλαπταν. Οι συμμετέχοντες, εν αγνοία τους, έπαιζαν εναντίον του υπολογιστή, εξήγησε ο Δρ Τσέστερ.

Τα ευρήματα επεκτάθηκαν και πέρα από το εργαστήριο στον πραγματικό κόσμο. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο που ρωτούσε αν είχαν ασκήσει βία σε στενό σύντροφο πριν από τη μελέτη. Βρέθηκε ότι η αμβλυμμένη δραστηριότητα του μέσου προμετωπιαίου φλοιού προέβλεψε σε κάποιο βαθμό τις πράξεις βίας των συμμετεχόντων εναντίον συντρόφων τους.

“Το αναμέναμε ότι η συντροφική επιθετικότητα θα συνδεόταν με μια μοναδική υπογραφή εγκεφαλικής δραστηριότητας. Αλλά αποτέλεσε έκπληξη η ικανότητα αυτής της εγκεφαλικής υπογραφής να προβλέπει την πραγματική συντροφική βία”, δήλωσε ο Δρ Τσέστερ.

Επιπλέον, ερευνήθηκε το πώς η νευρωνική δραστηριότητα αντρών και γυναικών επηρέαζε την επιθετικότητα. Οι ερευνητές βρήκαν ότι η επιθετικότητα των γυναικών μπορούσε να προβλεφθεί από την εγκεφαλική απόκριση των αντρών σε κάτι που εκλάμβαναν ως πρόκληση. “Αυτό το αποτέλεσμα συνάδει με το καθιερωμένο εύρημα ότι η συντροφική επιθετικότητα των γυναικών μπορεί πολύ συχνά να προκύπτει ως αυτοάμυνα”, εξήγησε ο Δρ Τσέστερ.

Τα αποτελέσματα της έρευνας παρέχουν νέα δεδομένα για τις περιοχές του εγκεφάλου που είναι πιθανό να αποτελέσουν αποδοτικούς στόχους για παρεμβάσεις, οι οποίες στοχεύουν να μειώσουν τη συντροφική επιθετικότητα και να βοηθήσουν την επιστήμη να φτιάξει ένα ακριβές εγκεφαλικό μοντέλο για τέτοιου είδους πράξεις.

Οι ερευνητές προσέγγισαν τη μελέτη με μεγάλη προσοχή. Τα ζευγάρια πέρασαν από προκαταρκτικό έλεγχο, για να εξασφαλιστεί ότι δεν συνδέονταν με αυξημένο ρίσκο για συντροφική βία. Στο τέλος της διαδικασίας, οι ερευνητές μίλησαν ξεχωριστά με τον κάθε συμμετέχοντα, για να βεβαιωθούν ότι ένιωθε άνετα να ξαναβρεθεί με τον σύντροφό του. Έπειτα, μίλησαν και με τους δύο συντρόφους ως ζευγάρι, για να βεβαιωθούν ότι δεν έμειναν άσχημα συναισθήματα ως επίδραση της μελέτης.

Καθώς η συγκεκριμένη μελέτη εστίασε στη συντροφική επιθετικότητα μεταξύ άντρα και γυναίκας, οι ερευνητές θεωρούν ότι χρειάζονται μελλοντικές έρευνες για να εξετάσουν αυτές τις δυναμικές σε ένα μεγαλύτερο εύρος ταυτοτήτων φύλου και σεξουαλικών προσανατολισμών. Το άρθρο αναδημοσιεύεται από το PsychologyNow. Η επιθετικότητα προς τον σύντροφό μας έχει μια μοναδική «υπογραφή» στον εγκέφαλο – PsychologyNow.gr