Επιστήμονες έχουν ασχοληθεί εκτενώς με το Καλαρρύτικο πρόβατο. Και αυτό γιατί το Καλαρρύτικο, ή Μπούτσικο, (παλιά ονομασία του) πρόβατο έχει διαγνωστεί σαν μια από τις πιο ενδιαφέρουσες φυλές στον κόσμο.
Από το όνομά του καταλαβαίνεται ότι είναι μια φυλή που προέρχεται από την περιοχή των Τζουμέρκων και του διάσημου χωριού Καλαρρύτες. Οι Καλαρρύτες είναι ορεινός οικισμός που βρίσκεται στις δυτικές πλαγιές της γεωτεκτονικής ζώνης της οροσειράς της Πίνδου του Νομού Ιωαννίνων στην Ήπειρο.
Το Καλαρρύτικο πρόβατο είναι λιτοδίαιτο, πολύ ανθεκτικό και προσαρμοσμένο στο ορεινό περιβάλλον με υψόμετρο 1.300m και άνω. Έχει ενταχθεί στις προστατευόμενες υπό εξαφάνιση αυτόχθονες φυλές προβάτων και συγκεκριμένα στην κατηγορία των ευαίσθητων φυλών.
Το Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων του ΤΕΙ Ηπείρου έχει μελετήσει για κάποια χρόνια κοπάδια της φυλής αυτής και έχει διαπιστωθεί ότι το γάλα του και το κρέας του έχουν εξαιρετικά ποιοτικά στοιχεία. Επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι έχει υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Α, ενώ περιέχει και σημαντικές ποσότητες βιταμίνης Ε και C.
Τα προϊόντα που παράγει είναι υψηλής βιολογικής αξίας και το πιο νόστιμο κρέας πανευρωπαϊκώς, όπως απεδείχθη, συμμετέχοντας σε διαγωνισμό γευσιγνωσίας, στον οποίο πήραν μέρος εννέα αυτόχθονες φυλές της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Σύμφωνα με την έρευνα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, έχει σημαντικά υψηλότερη ποσότητα λίπους ενδομυϊκά (το καλό λίπος), αλλά και σημαντικά χαμηλότερη ποσότητα χοληστερόλης και υψηλότερη ποσότητα λεκιθίνης, σε σχέση με τα υπόλοιπα αρνιά.
Έχει την καλύτερη αναλογία ω6 και ω3 λιπαρών, που συνήθως βρίσκουμε στα ψάρια. Επιπλέον είχε τους χαμηλότερους δείκτες χοληστερόλης και χοληστερόλης κεκορεσμένου λίπους. Εχει επίσης δύο έως και τρεις φορές λιγότερη χοληστερόλη από άλλες φυλές με τις οποίες έχει συγκριθεί.
Τα τελευταία χρόνια ο πληθυσμός του Καλαρρύτικου προβάτου μειώθηκε δραστικά και φαίνεται ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν πάνω από 5.000 ζώα, διάσπαρτα στις περιοχές Θεσσαλίας και Ηπείρου.
Η Περιφέρεια Ηπείρου φαίνεται ότι προσπαθεί για την αξιοποίηση του γενετικού υλικού των αυτόχθονων φυλών και την ανάδειξη της ποιότητας των προϊόντων τους, κυρίως αυτών με ενδείξεις ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης).
