Κάηκε, καταστράφηκε από σεισμό… Ήρθε η στιγμή να… αναστηθεί σε μουσείο Θεάτρου. Εικόνες

Η οικία του ευεργέτη των εικαστικών τεχνώνβ, Αλεξάνδρου Σούτσου, επί της οδού Σταδίου 47, στην Αθήνα, αποκαθίσταται, προκειμένου να στεγάσει μέρος των πολύτιμων συλλογών του Θεατρικού Μουσείου. Ένα κτήριο-τεκμήριο της εξέλιξης του εμπορικού-ιστορικού κέντρου των Αθηνών, το δεύτερο μισό του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα.

Ήδη, το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων γνωμοδότησε ομοφώνως θετικά επί της μελέτης, που χρηματοδότησε με 1.300.000 ευρώ το Υπουργείο Πολιτισμού.

Το 1896 ο Αλέξανδρος Σούτσος, με τη διαθήκη του, δώρισε  την οικία του στο ελληνικό κράτος μαζί με τις συλλογές και την επίπλωσή της για να δημιουργηθεί η Εθνική Πινακοθήκη. Το 1900 με την έναρξη της λειτουργίας της Εθνικής Πινακοθήκης, η συλλογή πέρασε στο Ίδρυμα. Το νεοκλασικό της οδού Σταδίου 47, εξ αιτίας της μετατροπής του σε εμπορικό κατάστημα, παρουσίασε σοβαρά στατικά προβλήματα, ήδη εδώ και δεκαετίες, γι’ αυτό και σταδιακά εγκαταλείφθηκε κάθε χρήση του, το 2012. Ο σεισμός του 2018 και η πυρκαγιά του Μαΐου του 2020 επιβάρυναν περαιτέρω το κτήριο.

Η οικία Σούτσου, μετά την αποκατάστασή της θα στεγάσει μέρος της πλούσιας κληρονομιάς του Θεατρικού Μουσείου, το πολύτιμο αρχείο του και την προστατευόμενη Θεατρική Βιβλιοθήκη του, ώστε να γίνουν και πάλι προσβάσιμα σε όλους.

Η συνολική επιφάνεια των υφιστάμενων χώρων του ακινήτου ανέρχεται σε 1.974 τ.μ. και περιλαμβάνει υπόγειο, ισόγειο, πατάρι ισογείου, 1ο και 2ο όροφο και σοφίτα.  Σύμφωνα με τα τεχνικά δεδομένα του έργου, η μελέτη προβλέπει αίθουσες βιβλιοστασίων για τη συλλογή της Θεατρικής Βιβλιοθήκης, αίθουσες πολυμέσων, για την προβολή του ψηφιακού αποθετηρίου της συλλογής, αναγνωστήριο για ερευνητές, αίθουσες εκπαιδευτικών προγραμμάτων, χώρους εργασίας, πωλητήριο στο επίπεδο του ισογείου, με είσοδο από την οδό Γ. Σταύρου, βοηθητικούς χώρους υγιεινής, αποθήκευσης και η/μ εγκαταστάσεων. Βάσει του κτηριολογικού προγράμματος, οι ωφέλιμοι χώροι του κτηρίου συνολικά καταλαμβάνουν 1.267 τ.μ.

Οικία Αλεξάνδρου Σούτσου

Είναι κατασκευασμένο περί τα μέσα του 19ου αιώνα, μεταξύ των ετών 1842 και 1892. Σύμφωνα, με τους παλαιότερους γνωστούς τίτλους ιδιοκτησίας, το αρχικό κτήριο υφίστατο ήδη το 1892 οπότε και φέρεται να το αγόρασε ο ευεργέτης εικαστικών τεχνών, Αλέξανδρος Σούτσος, από τον Ιωάννη Π. Λάμπρου. Το ακίνητο είχε εκμισθωθεί από το 1957 ως το 2012 με εμπορική χρήση και έκτοτε παρέμενε κενό.

Το αρχικό κτήριο επί της οδού Σταδίου 47 έχει χαρακτηριστεί ως νεώτερο μνημείο, χωρίς τις μεταγενέστερες προσθήκες. Επίσης, το κτήριο βρίσκεται εντός του κηρυγμένου ιστορικού κέντρου και εντός του εμπορικού τριγώνου του ρυμοτομικού σχεδίου Αθηνών. Στο άμεσο περιβάλλον του ακινήτου βρίσκονται τα ακόλουθα κτήρια, χαρακτηρισμένα, επίσης, ως μνημεία από το Υπουργείο Πολιτισμού -Παλαιό Εθνικό Τυπογραφείο, επί των οδών Σταδίου 46, Σανταρόζα, και Αρσάκη, Μέγαρο Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, επί των οδών Αιόλου και Γ. Σταύρου, Μέγαρο Αθηνογένους, επί της οδού Σταδίου 50, Συγκρότημα Αρσάκειου, επί των οδών Πανεπιστημίου, Πεσμαζόγλου, Σταδίου και Αρσάκη.

Την 1η Μαΐου 2020, στο κτήριο εκδηλώθηκε πυρκαγιά που φέρεται να ξεκίνησε από τον 2ο όροφο του κτηρίου, επί της οδού Σταδίου, όπου και περιορίστηκε, με αποτέλεσμα να καταστραφεί μέρος του ξύλινου πατώματος του 2ου ορόφου, να καταρρεύσει η δίρριχτη ξύλινη στέγη και να γίνουν περαιτέρω εκτεταμένες ζημιές στους υποκείμενους ορόφους.

Συλλογή Θεατρικού Μουσείου

Εντός του αποκατεστημένου κελύφους, σε μόνιμο και ασφαλή χώρο, προορίζεται να ενταχθεί το Αρχείο και η Θεατρική Βιβλιοθήκη του Θεατρικού Μουσείου. Η συλλογή, κυριότητας του Υπουργείου Πολιτισμού, αποτελεί την πλουσιότερη συλλογή θεατρικού υλικού στην Ελλάδα και ίσως τη μοναδική πηγή μελέτης και έρευνας όλων των αρχείων που αφορούν στο ελληνικό θέατρο. Περιλαμβάνει τη Θεατρική Βιβλιοθήκη, με χιλιάδες τόμους μελετών και θεατρικών έργων και την πληρέστερη συλλογή αποκομμάτων τύπου. Απαρτίζεται από εκδόσεις σχετικές με το ελληνικό και ξένο θέατρο, οι οποίες χρονολογούνται από το 1736, καθώς και από πλούσια συλλογή χειρογράφων από το 1860 και εξής. Ενδεικτικά περιλαμβάνει θεατρικές εκδόσεις και ανέκδοτα θεατρικά έργα ή χειρόγραφα, ελληνικές και ξένες θεατρολογικές εκδόσεις και μελέτες, αρχείο αποκομμάτων Τύπου, θεατρολογικά και καλλιτεχνικά περιοδικά, λευκώματα, ποικίλες εκδόσεις γενικότερου καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος κ.α.

Υπάρχουν, επίσης, ψηφιοποιημένες συλλογές όλου του πρωτογενούς υλικού του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα, καθώς και οπτικοακουστικών τεκμηρίων των νεότερων ετών. Η ψηφιακή βάση δεδομένων περιλαμβάνει 26.915 τεκμήρια και 1.000 ώρες οπτικοακουστικού υλικού. Η Θεατρική Βιβλιοθήκη, σήμερα, παραμένει αποθηκευμένη σε χώρο της ΕΡΤ, επί της Λ. Μεσογείων, χωρίς να είναι προσβάσιμη. Φωτογραφίες από υπουργείο Πολιτισμού.