Όλοι… μηδενός εξαιρουμένου, θα μπορούν πλέον να θαυμάσουν «τη νεκρή πολιτεία»… Εικόνες

Με την θετική γνωμοδότηση της μουσειολογικής και μουσειογραφικής μελέτης, από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο η Καστροπολιτεία του Μυστρά γίνεται επισκέψιμος μουσειακός-εκθεσιακός χώρος. Παράλληλα, παρέχεται καθολική πρόσβαση  στα ΑμεΑ και στα εμποδιζόμενα άτομα με διαμορφώσεις του περιβάλλοντος χώρου και του δίκτυου των διαδρομών.

Το πρόγραμμα ανάδειξης της Καστροπολιτείας του Μυστρά, που υλοποιεί το Υπουργείο Πολιτισμού έχει συνολικό προϋπολογισμό περίπου 7.500.000 ευρώ.  Αποκαθίσταται η πλατεία, έμπροσθεν του Ανακτόρου, όπως είχε διαμορφωθεί στο α΄ μισό του 15ου αι. –ο χώρος λειτουργούσε ως διοικητικό κέντρο, προσωρινή έδρα της αυτοκρατορικής διοίκησης- ενώ η υφιστάμενη ατραπός δέχεται βελτιωτικές παρεμβάσεις, ώστε να διασφαλιστεί η πρόσβαση στο Παλάτι σε άτομα μειωμένης κινητικότητας, με ειδικό όχημα μεταφοράς και μέσω εξωτερικού αναβατορίου. Όλοι οι χώροι του μνημείου καθίστανται απολύτως επισκέψιμοι.

Η ολοκλήρωση του συνολικού προγράμματος στον Μυστρά προβλέπεται το 2025. Στο τέλος του 2023 θα παραδοθεί η έκθεση στο Παλάτι των Δεσποτών.

Η ιστορία «της νεκρής πολιτείας» σήμερα του Μυστρά αρχίζει από τα μέσα του 13ου αιώνα, όταν ολοκληρώθηκε η κατάκτηση της Πελοποννήσου από τους Φράγκους. Το 1249, ο πρίγκιπας των Φράγκων Γουλιέλμος Β΄ Βιλλεαρδουίνος έκτισε ισχυρό τείχος και κάστρο στην ανατολική πλευρά του Ταϋγέτου, στην κορυφή ενός υψώματος με απότομη και κωνοειδή μορφή, που λεγόταν Μυστράς ή Μυζηθράς.

Το όνομα Μυστράς ή Μυζηθράς προϋπήρχε της ίδρυσης του κάστρου και ήταν η ονομασία με την οποία αποκαλούσε το βουνό ο τοπικός πληθυσμός πριν από το 1249. Η ονομασία σχετίζεται με τη μυζήθρα και, σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς, συνδέεται με το σχήμα του βουνού. Κατ’ άλλους, προέρχεται από το Μυζηθράς, το οποίο αποδίδεται στον κύριο της περιοχής (ως όνομα ή ως επάγγελμα).

Σήμερα, η κάποτε κραταιά αυτή η πολιτεία είναι έρημη,  περικλείοντας μέσα στα τείχη της σημαντικά δείγματα βυζαντινής αρχιτεκτονικής. Ανάμεσά τους παλάτια δεσποτών, αρχοντικά, πύλες, πλακόστρωτα στενά καλντερίμια και φυσικά εκκλησίες, επτά τον αριθμό μέσα στα τείχη. Οι τρούλοι της διακρίνονται ανάμεσα στα πετρόχτιστα οικήματα και τα τείχη και από τις σημαντικότερες είναι η Αγία Σοφία με τις υπέροχες τοιχογραφίες, που χρονολογείται από το 1350, οι Άγιοι Θεόδωροι, η Παντάνασσα και ο Άγιος Δημήτριος (η Μητρόπολη ακόμα δηλαδή), που φιλοξενεί στους χώρους της και το τοπικό μουσείο.

Το 1989 με απόφαση της αρμόδιας επιτροπής της Unesco, ο Μυστράς εγγράφεται ως πολιτιστικό αγαθό στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.