Σκάβοντας το κενοτάφιο προς τιμήν των πεσόντων στους πολέμους…

Η φωτογραφία είναι του 1929, από τις εργασίες κατασκευής του μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη. Το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη βρίσκεται στην πλατεία Συντάγματος, μπροστά από το κτίριο της Βουλής των Ελλήνων. Όπως όλα τα μνημεία αυτού του τύπου, είναι ένα κενοτάφιο προς τιμήν των πεσόντων στους πολέμους. Το πρώτο μνημείο στον Άγνωστο Στρατιώτη του αγώνα του 1821 στήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 1858, με απόφαση του δήμου Ερμούπολης Σύρου.

Η απόφαση για την ανέγερση ενός μνημείου στον Άγνωστο Στρατιώτη, στην Αθήνα, ελήφθη από τη δικτατορία του Θεόδωρου Πάγκαλου. Με απόφαση του ίδιου, σαν υπουργού Στρατιωτικών, στις 3 Μαρτίου 1926. Στις 9 Οκτωβρίου 1926 το Υπουργείο Στρατιωτικών ενέκρινε και βράβευσε κατά πλειοψηφία την μελέτη του αρχιτέκτονα Εμμανουήλ Λαζαρίδη.

Η θέση του Μνημείου είχε υποδειχθεί από τον ίδιο τον αρχιτέκτονα στην θέση των Παλαιών Ανακτόρων (σημερινή Βουλή των Ελλήνων) και με πρόταση του Πάγκαλου, ο οποίος επιθυμούσε στο κτίριο των παλαιών ανακτόρων να στεγαστεί το Υπουργείο Στρατιωτικών. Όμως, μετά από έντονες αντιδράσεις και συνεχείς συνεδριάσεις, το 1929 στην Ζ΄ συνεδρίαση της Βουλής ο Ελευθέριος Βενιζέλος, τότε πρωθυπουργός, παραμερίζοντας τη διαφωνία του με τον Θεόδωρο Πάγκαλο, αποφάσισε ότι η καλύτερη θέση ήταν η αρχική στην Πλατεία Ανακτόρων, θεωρώντας ότι το μνημείο πρέπει να είναι στο κέντρο της πόλης, όπως το αντίστοιχο της Γαλλίας.

Το γλυπτό παριστάνει μια γυμνή ανδρική μορφή ενός νεκρού πολεμιστή ξαπλωμένη σε κάποια έξαρση του εδάφους. Ο νεκρός πολεμιστής στο αριστερό χέρι κρατάει κυκλική ασπίδα, στο κεφάλι φοράει αρχαίο κράνος με το πρόσωπο γυρισμένο από τα πλάγια να θυμίζει αρχαίο νόμισμα. Η απόδοση του σώματος του νεκρού από τον καλλιτέχνη δίνει την εντύπωση στο θεατή ότι ο Άγνωστος Στρατιώτης αναπαύεται ζωντανός, έτοιμος να σηκωθεί.

Αριστερά και δεξιά της παράστασης έχουν χαραχτεί φράσεις από το έργο του Θουκυδίδη: ΜΙΑ ΚΛΙΝΗ ΚΕΝΗ ΦΕΡΕΤΑΙ ΕΣΤΡΩΜΕΝΗ ΤΩΝ ΑΦΑΝΩΝ από την περιγραφή της ταφικής τελετής πριν την εκφώνηση του Επιταφίου του Περικλή αριστερά και στα δεξιά ΑΝΔΡΩΝ ΕΠΙΦΑΝΩΝ ΠΑΣΑ ΓΗ ΤΑΦΟΣ από τον επιτάφιο. Στο μέσο του κενοταφίου χαράχτηκε με μικρότερα γράμματα η φράση: ΕΙΣ ΑΦΑΝΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας, πολλοί στρατιώτες έχουν πεθάνει στους πολυάριθμους πολέμους. Πολλά κράτη έχουν αναπτύξει την πρακτική ενός συμβολικού μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη, που αντιπροσωπεύει τον πολεμικό τάφο εκείνων των μη αναγνωρισμένων στρατιωτών. Περιέχουν συνήθως τα υπολείμματα ενός νεκρού στρατιώτη που είναι μη αναγνωρισμένος.

Η συνήθεια αυτή προέρχεται από την αρχαιότητα, που πίστευαν ότι βασανίζονταν οι ψυχές όσων δεν είχαν ταφεί τα σώματα. Η ταφή αυτών που είχαν χαθεί τα πτώματα, γινόταν συμβολικά είτε με την κατασκευή ειδώλου, είτε με κενοτάφιο. Η φωτογραφία αναδημοσιεύεται από το iloveoldathens.blogspot.com