Ανακαλύφθηκε τυχαία από μία… κατσίκα. Από τα ομορφότερα σπήλαια

Το Σπήλαιο Κουτούκι είναι το μεγαλύτερο γνωστό και ένα από τα ομορφότερα σπήλαια της Αττικής. Βρίσκεται σε υψόμετρο 510 μ. στις ανατολικές παρυφές του ορεινού όγκου του Υμηττού, στην Παιανία, περίπου 35 χλμ. από την Αθήνα.

Η ανακάλυψή του έγινε τυχαία το 1926 όταν ένα κατσίκι έπεσε μέσα σε αυτό από την οροφή του. Τότε οι κάτοικοι ανέβηκαν στο βουνό έχοντας μαζί τους σχοινιά για να κατέβουν μέσα στο βάραθρο και να βγάλουν το ζώο. Στην σπηλιά κατέβηκε, σύμφωνα με τους ντόπιους, ο λαγουμιτζής Στέφανος Βήχος ο οποίος βρήκε το κατσίκι νεκρό, ωστόσο κοιτώντας γύρω του εντυπωσιάστηκε από το εσωτερικό του σπηλαίου και βγαίνοντας μίλησε για το τι αντίκρυσε στους συγχωριανούς του.

Χάρη στον πλούσιο λιθωματικό του διάκοσμο, το Κουτούκι αναδείχθηκε τουριστικά στις αρχές της δεκαετίας του ΄60 από τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού. Το 2000 η χρήση του χώρου αποδόθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού.

Η μοναδική αίθουσα του σπηλαίου, διαστάσεων περίπου 60 Χ 60 μ., χωρίζεται σε μικρότερες εξαιτίας των λιθωματικών παραπετασμάτων που έχουν αναπτυχθεί κατά μήκος των διακλάσεων (ρωγμών του πετρώματος που οφείλονται σε τεκτονικά φαινόμενα) του μητρικού πετρώματος. Ο πλούσιος λιθωματικός διάκοσμος, με την ποικιλία των σταλακτιτικών σχηματισμών και των χρωματισμών οι οποίοι οφείλονται στην επενέργεια οξειδίων, δημιουργεί υποβλητική ατμόσφαιρα. Σήμερα η πρόσβαση στο σπήλαιο γίνεται από τεχνητή σήραγγα, μήκους 17 μ., που κατασκευάστηκε για τη διευκόλυνση των επισκεπτών, η δε τουριστική διαδρομή έχει μήκος 350 μ. Η αρχική φυσική είσοδος βρίσκεται στην οροφή του σπηλαίου.

Το σπήλαιο Κουτούκι, όπως και τα περισσότερα σπήλαια στον κόσμο, δημιουργήθηκε χάρη στο υπόγειο καρστικό φαινόμενο, στη διαδικασία δηλαδή της διάλυσης του ασβεστόλιθου από το νερό, όταν αυτό περιέχει διαλυμένο διοξείδιο του άνθρακα σε συνδυασμό με τεκτονικές διεργασίες. Το σπήλαιο αρχικά ήταν τυφλό, τεκτονικά φαινόμενα στην περιοχή όμως δημιούργησαν μια ρωγμή στη μέση της οροφής του σπηλαίου γεγονός που οδήγησε στην ανακάλυψή του.