Τη δική του “κραυγή” βγάζει ο διάσημος πίνακας του Έντβαρτ Μουνκ. Γιατί ξεθωριάζουν τα χρώματα

Ο διάσημος πίνακας του Έντβαρτ Μουνκ «Η Κραυγή», που βρίσκεται στο Μουσείο Μουνκ, στο Όσλο της Νορβηγίας, αντιπροσωπεύει το άγχος και την αγωνία του ανθρώπου…  Όμως οι κίτρινες χρωστικές στον πίνακα, που χρησιμοποιούνται στη ζωγραφική ξεφλουδίζουν. Το κίτρινο στο ηλιοβασίλεμα, ο ουρανός και ο λαιμός της φιγούρας έχουν γίνει λευκοί, ενώ το παχύ κίτρινο χρώμα στην παρακείμενη λίμνη ξεφλουδίζει, επίσης. Ζημιές έγιναν και όταν ο πίνακας είχε κλαπεί το 2004. Ο πίνακας ανακτήθηκε τελικά το 2006.

Το θέμα απασχόλησε τους επιστήμονες και χάρη στη νέα μη επεμβατική έρευνα, αποκαλύφθηκε ότι για το ξεθώριασμα του πίνακα ευθύνεται η υγρασία. Σε συνεργασία με το Μουσείο Μουνκ, μια διεθνής ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας της Ιταλίας μελέτησε τη ζωγραφική για να προσδιορίσει τι προκάλεσε τις ζημιές στον πίνακα. Χρησιμοποίησαν το ευρωπαϊκό φορητό εργαστήριο που ονομάζεται MOLAB (συντομογραφία για το Mobile LABoratory) για να μελετήσουν τον πίνακα μη επεμβατικά στο μουσείο.

Η έρευνα έγινε στο European Synchrotron Radiation Facility στη Γαλλία, το οποίο φιλοξενεί τη φωτεινότερη πηγή ακτίνων Χ στον κόσμο, για να μελετηθούν μικροφίλες από το κίτρινο χρώμα του καδμίου. Όταν τα χρωστικά καδμίου-σουλφιδίου εκτέθηκαν σε ενώσεις χλωρίου σε συνθήκες υψηλής υγρασίας, όπως σχετική υγρασία 95%, μετατράπηκαν σε θειικό κάδμιο.

Αυτή η αλλαγή συνέβη είτε υπήρχε είτε δεν υπήρχε φως, πράγμα που σημαίνει ότι ο φωτισμός είναι ένα μικρό ζήτημα σε σύγκριση με την υγρασία. Με βάση την ανάλυσή τους, οι ερευνητές έχουν βρει ότι ο πίνακας μπορεί να διατηρηθεί και να εκτεθεί εάν τα επίπεδα υγρασίας διατηρούνται σε σχετική υγρασία 45% ή χαμηλότερα και διατηρώντας τον τυπικό φωτισμό.

Για τους ερευνητές, ήταν μια μοναδική ευκαιρία να το μελετήσουν λεπτομερώς. «Πράγματι, η εμπειρία είναι μοναδική και ανεκτίμητη, τόσο από προσωπική όσο και από άποψη εργασίας», δήλωσαν οι συγγραφείς της μελέτης Letizia Monico και Costanza Miliani σε ένα email στο CNN.

«Η Κραυγή» είναι ένας πίνακας του Μουνκ που περιλαμβάνεται σε μια σειρά έργων μεταξύ 1893 και 1916, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων διαφορετικών εκδόσεων σε χρώματα και παστέλ, λιθογραφικές εκτυπώσεις, σχέδια και σκίτσα. Όλα είναι μοναδικά. Αλλά οι δύο πίνακες, από το 1893 (στην Εθνική Πινακοθήκη της Νορβηγίας) και το 1910, είναι αυτοί που έρχονται στο μυαλό όταν αναφέρεται το όνομά του.

«Ο Μουνκ περιέγραψε τη βασική εμπειρία πίσω από την εικόνα ως εξής:« Περπάτησα ένα βράδυ σε ένα δρόμο. Ήμουν κουρασμένος και άρρωστος – στάθηκα κοιτάζοντας έξω από το φιόρδ – ο ήλιος δύει – τα σύννεφα ήταν κόκκινα – σαν αίμα – ένιωσα σαν μια κραυγή να περνάει μέσα από τη φύση – νόμιζα ότι άκουσα μια κραυγή – ζωγράφισα αυτήν την εικόνα – ζωγράφισα τα σύννεφα σαν πραγματικό αίμα. Τα χρώματα ουρλιάζουν», σύμφωνα με μια παραπομπή.

Σήμερα, η ζωγραφική και τα άλλα έργα τέχνης του Μουνκ αποθηκεύονται και εκτίθενται σε περίπου 50% σχετική υγρασία και θερμοκρασία 68 F (20 C). Πηγή, περιοδικό Science Advances, CNN