Η πρώτη εφημερίδα που έγραψαν γυναίκες, μόνο για γυναίκες… Οι αντιδράσεις των ανδρών…

Σαν Σήμερα

Αυτή είναι η πρώτη εφημερίδα στην Ελλάδα που δημιουργήθηκε από γυναικεία συντακτική ομάδα και απευθυνόταν μόνο σε γυναίκες. Και ο τίτλος της, “Εφημερίς των Κυριών”… Υπεύθυνη για την έκδοση της εφημερίδας ήταν η Καλλιρρόη Παρρέν, η πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια, που διεκδικεί και τον τίτλο της πρώτης Ελληνίδας δημοσιογράφου, εκδότριας και διευθύντριας.

Η περίοδος έκδοσης της Εφημερίδας των Κυριών, είναι και η περίοδος συγκρότησης της φεμινιστικής συνείδησης των γυναικών στην Ελλάδα. Το πρώτο φύλλο κυκλοφορεί, σαν σήμερα, στις 8 Μαρτίου του 1887, πολλά χρόνια πριν φανταστεί κανείς ότι αυτή η μέρα θα αναγνωριζόταν ως Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.

Το τελευταίο φύλλο της εφημερίδας εκδόθηκε το 1917, έχοντας κυκλοφορήσει 1.106 τεύχη. Έως τις 18 Μαρτίου 1907, η εφημερίδα κυκλοφορούσε εβδομαδιαίως και στη συνέχεια από τις 25 Μαρτίου 1907 έως το Δεκέμβριο του 1917 εκδίδονταν “δις του μηνός”.

Οι διεκδικήσεις μέσω της εφημερίδας ήταν η χειραφέτηση της γυναίκας με πλήρη δικαιώματα στον τομέα της εκπαίδευσης και την εργασία. Οι πρώτες αντιδράσεις για αυτή την προσπάθεια χειραφέτησης των γυναικών, μέσω της εφημερίδας, ήταν αρνητικές και χλευαστικές.

Αντιπροσωπευτική ήταν η αντίδραση και τα σχόλια του Εμμανουήλ Ροΐδη. Το 1896 ένα αντιφεμινιστικό άρθρο του συγγραφέα και κριτικού Εμμανουήλ Ροΐδη, όχι μόνον προκάλεσε μεγάλη δημόσια συζήτηση για τη γυναικεία χειραφέτηση, αλλά έδωσε αφορμή να τεθούν και θέματα-ταμπού, όπως ήταν η κατάργηση της προίκας.

Ο Ροΐδης αναγνώριζε στις γυναίκες ως χαρίσματα μόνο «την λεπτότηταν, την χάριν, την φιλοκαλίαν, την ευαισθησίαν ή και την πονηρίαν». Ενώ διατύπωνε την άποψη ότι «Δύο μόνα υπάρχουσι γυναικεία επαγγέλματα, το της οικοκυράς και της εταίρας», υιοθετώντας ρήση του Γάλλου συγγραφέα Προυδών, όπως αναφέρει τον Πιερ Ζοζέφ Προυντόν (1809-1865).

Η απάντηση της Παρρέν ήταν ιδιαίτερα αιχμηρή προς τον Ροΐδη: «Εγώ ηξεύρω τι γίνεται εν Αθήναις, ανέφερε. Πόσοι οικογενειάρχαι έχουν τόσας γεροντοκόρας και δεν ηξεύρουν τι να τις κάμουν, πόσαι κόραι και μητέρες ορφαναί, υπαλλήλων και ανωτέρων αξιωματικών, υποφέρουν σήμερον διότι δεν δύνανται να εργάζωνται. Βεβαιωθήτε ότι το γυναικείον ζήτημα υπάρχει εν Ελλάδι, διότι υπάρχουν γυναίκες. Και τας αξιώσεις των πρέπει να τας σεβασθή ο κόσμος». [εφ. «ΣΚΡΙΠ» 1.5.1896]

Υπήρξαν όμως και εκείνοι που θαύμασαν την πένα των συντακτριών της εφημερίδας και υποστήριξαν τον αγώνα τους, όπως ο Γ. Ξενόπουλος, ενώ ο ποιητής Κωστής Παλαμάς αφιέρωσε ποίημά του στη Καλλιρρόη Παρρέν (1904).

«Χαίρε Γυναίκα,

εσύ Αθηνά, Μαρία, Ελένη, Εύα,

Να η ώρα σου!

Τα ωραία φτερά δοκίμασε κι ανέβα

και καθώς είσαι ανάλαφρη

και πιά δεν είσαι σκλάβα,

προς τη μελλόμενη Άγια Γη πρωτύτερα

εσύ τράβα κι ετοίμασε τη Νέα Ζωή, μιας Νέας Χαράς

Υφάντρα,

κι ύστερα αγκάλιασε, ύψωσε και φέρε εκεί

τον άντρα!

Και πλάσε την Πρωτόπλαστη,

ω Αγάπη εσύ, Αρμονία!

εσύ Ομορφιά, Σοφία εσύ,

Πειθώ και Παρθενία!»

Κωστής Παλαμάς

Διαδώστε το Εδώ ζεις