El Greco: Τα δύο χρόνια της ζωής του που αγνοούσαν οι επιστήμονες. Η μοναδική μαρτυρία

Βλέπετε το σπουδαίο έργο “Η ταφή του Χριστού”, του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, που έφυγε από τη ζωή, σαν σήμερα, το 1614, στο Τολέδο. Το έργο αυτό, που φιλοξενείται στην Εθνική Πινακοθήκη, είναι ζωγραφισμένο σε ξύλο, έχει μεγαλύτερες διαστάσεις, ενώ η σύνθεσή του διαθέτει εκρηκτική δραματική πυκνότητα και μνημειακό χαρακτήρα.

Για τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, γνωστό επίσης με τo ισπανικό προσωνύμιο “El Greco”, που σημαίνει “Ο Έλληνας”, υπάρχει μία περίοδος που χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς ως “η πιο άδηλη περίοδος της ζωής του”.

Τον Αύγουστο του 1568 η παρουσία του Γκρέκο στη Βενετία επιβεβαιώνεται από μια αρχειακή πηγή. Θα παραμείνει εκεί ως το φθινόπωρο του 1570. H μόνη μαρτυρία που υπάρχει  γι’ αυτή την περίοδο είναι μια σημαντική συστατική επιστολή: την απευθύνει ο Κροάτης και ελληνόφωνος Τζούλιο Κλόβιο, διάσημος μικρογράφος, στον πανίσχυρο καρδινάλιο Αλέξανδρο Φαρνέζε, στις 16 Νοεμβρίου 1570:

«Έφτασε στη Ρώμη ένας νέος από τον Χάνδακα, (σημερινό Ηράκλειο κρήτης) μαθητής του Τιτσιάνο, που κατά την κρίση μου είναι από τους σπάνιους στη ζωγραφική. Φιλοτέχνησε μιαν αυτοπροσωπογραφία που άφησε άφωνους όλους εδώ τους ζωγράφους στη Ρώμη. Θα επιθυμούσα να τον θέσω κάτω από τη σκέπη της εκλαμπρότητάς σας… όχι για άλλη ανάγκη στη ζωή του, παρά για ένα δωμάτιο στο Παλάτσο Φαρνέζε για λίγον καιρό, ώσπου να καταφέρει να βολευτεί καλύτερα…».

Όπως βεβαιώνει ο Τζούλιο Κλόβιο, ο εικοσιεφτάχρονος Κρητικός, θέλοντας να μυηθεί στα μυστικά της δυτικής τέχνης, μαθητεύει πλάι στον ενδοξότερο, στον πιο διάσημο ζωγράφο της βενετσιάνικης Αναγέννησης, τον Τιτσιάνο. Τα έργα της βενετικής περιόδου του Γκρέκο είναι κατά κανόνα μικρά σε μέγεθος, απεικονίζουν θρησκευτικά θέματα και προορίζονται για την ιδιωτική λατρεία.