Το αρχαιότερο στον κόσμο ναυάγιο, ο “Παρθενώνας των ναυαγίων”, όπως αποκαλούν οι αρχαιολόγοι το ναυάγιο της Περιστέρας, στα ανοιχτά της Αλοννήσου, θα μπορεί πλέον κάποιος να το επισκεφτεί από το επόμενο καλοκαίρι. Η παγκόσμια κοινότητα των αυτοδυτών και οι λάτρεις των ενάλιων αρχαιοτήτων αναμένουν με μεγάλο ενδιαφέρον αυτή τη στιγμή…
Σύμφωνα με την διευθύντρια Εφορίας Εναλίων Αρχαιοτήτων, Παρή Καλαμαρά, το ναυάγιο της Περιστέρας συνιστά ένα πραγματικό αρχαιολογικό θαύμα και όσοι θα μπορέσουν να το επισκεφθούν θα απολαύσουν ένα από τα πιο μυστηριώδη κεφάλαια της Ιστορίας…
Μόλις 1,5 μίλι ανατολικά της Αλοννήσου, βρίσκεται το άγονο νησί της Περιστέρας που προσφέρει για τα πλεούμενα ένα ασφαλές καταφύγιο από τους ισχυρούς ανέμους και την τρικυμιώδη θάλασσα.
Το 1985, ο Έλληνας ψαράς Δημήτρης Μαυρίκης ανακάλυψε το μεγάλο κλασσικό ναυάγιο κοντά στην Περιστέρα. Το ναυάγιο ανασκάφηκε μερικώς το 1992-93 και το 1999 από την Εφορεία των Ενάλιων Αρχαιοτήτων – υπό την καθοδήγηση της αρχαιολόγου – δύτη Δρ. Ελπίδας Χατζηδάκη.
Το ναυάγιο περιέχει περισσότερους από τέσσερις χιλιάδες αμφορείς μεταξύ άλλων αντικειμένων, ενώ με την πάροδο του χρόνου δημιούργησε ένα ανάχωμα μήκους 25μ. πλάτους 10μ. και 3μ. σε ύψος. Το αθηναϊκό φορτηγό πλοίο, το οποίο βυθίστηκε σε βάθος περίπου 30μ. γύρω στα 420 – 400 π.Χ. μετέφερε αμφορείς κρασιού και είχε προορισμό τη σημερινή Σκόπελο με αφετηρία τη Μένδη της Χαλκιδικής και την Πεπάρηθο.
Το πλοίο ζύγιζε περισσότερο από 126 τόνους γεγονός που αποκαλύπτει ότι οι Έλληνες ήταν εξαιρετικά ικανοί στη ναυπηγική, ακόμη και σε τόσο μεγάλα για εκείνη την εποχή μεγέθη, ανατρέποντας τη θεωρία που ήθελε τα μεγάλα εμπορικά πλοία να έχουν ναυπηγηθεί πρώτα από τους Ρωμαίους.
Ο σχεδιασμός της Περιφέρειας Θεσσαλίας περιλαμβάνει, με χρηματοδότηση περίπου ενός εκατομμυρίου ευρώ από το ΕΣΠΑ Θεσσαλίας, τη δημιουργία συνολικά τεσσάρων Επισκέψιμων Ενάλιων Αρχαιολογικών χώρων στις Βόρειες Σποράδες και τον Παγασητικό Κόλπο, που θα είναι ανοιχτά για επίσκεψη στους αυτοδύτες μέχρι το 2023:
α) Ενάλιος αρχαιολογικός στην Περιστέρα Αλοννήσου (ναυάγιο κλασικών χρόνων),
β) Ενάλιος αρχαιολογικός χώρος στο ακρωτήριο Τηλέγραφος Νηών Σούρπης (ναυάγιο υστερορωμαϊκών χρόνων)
γ) Ενάλιος αρχαιολογικός χώρος στην Κίκυνθο Αμαλιάπολης (ναυάγιο βυζαντινών χρόνων)
δ) Ενάλιος αρχαιολογικός χώρος στο ακρωτήριο Γλάρου Νηών / Σούρπης (ναυάγιο βυζαντινών χρόνων και άλλες ενάλιες αρχαιότητες – δύο μικροπεριοχές επίσκεψης).